تاریخچه عینک طبی از قرن ۱۳ میلادی

شاید برای شما جالب باشد تاریخچه عینک، یکی از مهم‌ ترین و قدیمی‌ ترین ابزار بهبود بینایی را بدانید. عینکی که امروز می‌ بینید طی چند صد سال از فراز و نشیب‌ هایی چند عبور کرده و اینک در دست شماست. در ادامه به چگونگی اختراع عینک و پیدایش شکل امروزی عدسی ها می پردازیم.

اولین ابزار های بهبود بینایی و اختراع عینک

نخستین کسی که به فکر بهبود بینایی و اختراع عینک افتاد، سالوینو دِ آرمات، تراژدیست رومی بود اما پیش از او در تاریخچه اختراع عینک گفته شده که شخصی به نام سنکا، برای مطالعه‌ کتب موجود در روم از یک گلدان شیشه‌ ای پر از آب استفاده می‌ کرده است که به شکل ذره بین عمل می کرد و باعث می شد لغات بزرگ تر دیده شوند. دوره زندگی سنکا از سال چهارم پیش از میلاد تا ۶۵ میلادی بوده است.

پس از سنکا نیز راهبان رومی در قرون وسطی از گوی‌ های شیشه‌ ای به عنوان ذره‌ بین استفاده می‌ کردند. تولید کنندگان شیشه‌ های ونیزی نیز در قرن سیزدهم سنگ‌ های مطالعه را تولید کردند. این سنگ‌ ها در واقع شیشه‌ های جامدی بود که در قاب تک‌ لنز دسته‌ دار قرار می‌ گرفت. این ابزار در واقع چیزی شبیه ذره‌بین‌ های دستی امروزی بود. با این وجود هنوز هم خبری از عینک به شکل امروزی آن نبود.

نخستین عینک ومخترع آن

مورخان اختراع اولین عینک ها به شکل امروزی آن را مربوط به سال‌ های ۱۲۲۸ تا ۱۲۸۹ میلادی می‌ دانند. گمان می‌ رود این وسیله به دست راهبان یا صنعتگران و در پیزا یا ونیز ساخته شده باشد. در این میان نام سالوینو دِ آرمات نیز به عنوان مخترع، در سال ۱۲۸۹ مطرح می‌ شود. ساختار این وسایل به گونه‌ ای بود که می‌ توان گفت صورت اولیه‌ عینک های امروزی بوده است. این وسیله از دو ذره‌ بین کوچک فرم یافته تشکیل می‌ شد که بر پایه‌ ای سوار شده و روی پل بینی تعادل می‌ یافت. این پایه می‌ توانست از جنس‌ های گوناگون فلزی، چوبی و یا از استخوان ساخته شود. در یک نقاشی که در سال ۱۳۵۲ میلادی کشیده شد، اولین ظهور عینک را در یک اثر هنری می‌ بینیم. در واقع آثار هنری کهن بهترین گواهان تاریخچه عینک همچون تاریخچه بسیاری از اختراعات دیگر هستند.

پیشرفت‌ های چشمگیر در تاریخچه اختراع عینک

با ظهور رنسانس پیشرفت های چشمگیری در تاریخچه عینک اتفاق افتاد. این ابزار در آن زمان بیشتر در دسترس ثروتمندان جامعه بوده است. همچنین در دوره رنسانس دانش و تحقیق ارزشمند بود. بر اساس تاریخچه عینک این ابزار در آن دوره نشانه‌ ای از هوشمندی و موفقیت محسوب می‌ شد.

باید به این نکته توجه داشت ‌که نخستین نمونه‌ های ابزار اصلاح بینایی برای مطالعه و اصلاح دیدنزدیک بوده است. بنابراین طبق تاریخچه عینک، نخستین نیاز به این ابزار در افرادی احساس شده که دچار پیر چشمی و دور بینی بوده‌ اند و ظهور عینک‌ های نزدیک بینی از حدود ۱۴۰۰ میلادی بود.

عینک‌ هایی که برای اصلاح نزدیک بینی ساخته می‌ شدند، عدسی مقعر دارند اما عینک های اصلاح دوربینی، با عدسی محدب ساخته می‌شوند. این مساله نشان می دهد عدسی مقعر پیش از عدسی محدب ساخته شده و قدمت بیشتری دارد.

پیشرفت‌ های عینک در قرون اخیر

به نظر می‌ رسد روند پیشرفت عینک تا چند قرن راکد مانده بود، زیرا ظهور بعدی عینک در آثار اصیل هنری در سال ۱۷۰۰ میلادی دیده شد. بعد‌ ها ساختار عینک در راستای سهولت استفاده و دید بهتر، باز هم تغییر کرد. برای نگهداری بهتر عینک، علاوه بر پایه‌ روی بینی، از دو دسته تا پشت گوش استفاده شد. این ساختار در تاریخچه عینک، تاکنون حفظ شده است.

اختراع اولین عینک های مدرن

اختراع اولین عدسی های مدرن در تاریخچه ساخت عینک، به دست شخصی به نام بنجامین فرانکلین بود. فرانکلین عدسی دوکانونی را اختراع کرد. این نوع عدسی برای افرادی قابل استفاده بود که در هر دو دید دور و نزدیک نیاز به اصلاح دارند. برای آن‌ که این افراد ناچار به استفاده از دو عینک و تعویض مدام نباشند، عدسی دو کانونی ابداع شده است. روش بنجامین فرانکلین این بود که از برش دو عدسی و قرار دادن آن‌ ها در یک فریم استفاده کند.

مدل دیگری از عینک‌ های مدرن، مدل قیچی بودند. این عینک‌ ها قابلیت تا شدن از لولا و قرار گرفتن در جیب را داشتند. عینک قیچی برای افرادی که مایل نبودند همیشه عینک را روی چشم خود داشته باشند، ایده‌آل بود.

از آغاز قرن نوزدهم و در سال ۱۸۰۰ میلادی، لنزهای استوانه‌ ای خاصی برای اصلاح آستیگماتیسم طراحی و تولید شد. پس از انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، عدسی و فریم به تولید انبوه رسید. به این ترتیب عینک ها خیلی ساده‌ تر در دسترس همگان قرار گرفت.

تاریخچه ظهور تکنولوژی در اختراع عینک

همه‌ ابزار ها متناسب با نیاز مصرف‌ کننده پیشرفت می‌ کنند. این پیشرفت‌ ها عموما در قرون معاصر و زندگی مدرن، با سرعتی بیشتر رخ می‌ دهند. همچنین تنوع ابزار ها روز به‌ روز بیشتر می‌ شود. دهه ۱۸۰۰ میلادی در تاریخچه‌ عینک آغاز این سرعت گرفتن بود، زیرا در این دهه علاوه بر تولید عدسی‌ ها با تکنولوژی پیشرفته‌ تر، نسخه‌ ها نیز دقیق‌ تر نوشته می شدند.

اما اتفاق مهم دیگری هم در قرن بعدی تاریخچه اختراع عینک رخ داد. از دهه ۱۹۰۰ میلادی بود که عینک در مدلینگ و فشن نیز اهمیت ویژه ای یافت. از این دوره به بعد شکل ظاهری شیک و زیبا برای عینک‌ ها اهمیت پیدا کرد. به این ترتیب، قاب‌هایی با اشکال، مواد و رنگ‌ های متنوع تولید شد. افرادی که به عینک نیاز داشتند، می‌ توانستند آن را متناسب با فرم صورت، رنگ چشم یا حتی پوشاک خود انتخاب کنند.

تاریخچه اختراع فریم های پلاستیکی عینک

رخداد مهم دیگری که در تاریخچه‌ اختراع عینک طبی اتفاق افتاد، ساخت عینک با فریم های پلاستیکی بود. پلاستیک این قابلیت را داشت که در هر قالبی ریخته شود و شکل بگیرد. به این ترتیب دیگر نیازی نبود شیشه عینک‌ ها با قاب‌ های کم انعطاف چوبی، فلزی یا استخوانی تناسب یابد و تولید عینک بسیار آسان تر می شد. در همین سده بود که عدسی‌ های رنگی و عینک آفتابی نیز اختراع شدند و به تولید انبوه رسیدند.

ورود عدسی‌های پلاستیکی به تاریخچه عینک

قدمت و تاریخچه اختراع عدسی‌ های عینک که از پلاستیک ساخته می‌شوند، به نیم قرن هم نرسیده است. از دهه ۱۹۸۰ میلادی بود که این عدسی‌ ها معرفی شدند. عدسی‌ های پلاستیکی مزیت‌ های بسیاری نسبت به عدسی‌ های چند صد ساله شیشه‌ ای داشتند اما تا کنون نتوانستند عدسی‌ های شیشه‌ ای را به‌طور کامل از دور خارج کنند. از مزایای اختراع عدسی های پلاستیکی می‌ توان به نازک‌تر بودن و وزن کم‌‏تر آن ها اشاره کرد. همچنین عدسی‌ های پلاستیکی را می‌ توان در قاب‌ های متنوع‌ تری قرار داد.

اختراع عینک های مدرن امروزی

عینک‌ های مدرن امروزی به پوشش‌ های گوناکون آنتی‌ رفلکس، ضد اشعه UV، بلوکات، بلوکنترل و… مجهز شده‌ اند. همچنین عدسی‌ های دو کانونی به پیشرفت رسیده‌ اند و به صورت عدسی‌ های تدریجی درآمده اند. همین تنوع در قاب‌ ها ایجاد شده و عینک‌ ها را با سلیقه‌ های گوناگونی هماهنگ کرده است. بنابراین، عینکی که به چشم دارید، حاصل قرن‌ ها فناوری مبتکرانه است.