مایوپیا یا نزدیک بینی چشم چیست و چطور درمان میشود؟
مایوپیا یا نزدیک بینی چشم شایعترین علت اختلال بینایی در افراد زیر چهل سال است که شیوع آن در سالهای اخیر با سرعت نگرانکنندهای افزایش پیدا کردهاست. تحقیقات نشان میدهد که در سال ۲۰۰۰ تقریبا بیست و پنج درصد از جمعیت جهان مایوپاتیک یا نزدیک بین بودهاند. و انتظار میرود تا حدود سال ۲۰۵۰ تقریبا نیمی از افراد کرهیزمین مبتلا به نزدیک بینی شوند. در این مقاله قصد داریم ابتدا به سراغ علل و علائم نزدیک بینی چشم برویم و بعد از آن با جدیدترین روش درمان نزدیک بینی چشم بیشتر آشنا شویم.
علل نزدیک بینی چیست؟
مایوپیا معمولا به علت کشیدگی بیش از حد طول قدامی-خلفی کره چشم اتفاق میافتد؛ در افراد مبتلا به نزدیک بینی؛قدرت قرنیه وعدسی بیشتر از حد نیاز برای تمرکز بر روی شبکیه می باشد بنابراین پرتوهای نوری به جای تمرکز روی شبکیه در نقطهای جلوتر از سطح آن متمرکز شوند. از طرف دیگر تحدب زیاد قرنیه یا عدسی چشم نسبت به طول کرهی چشم هم می تواند باعث به هم خوردن تمرکز شعاعهای نوری شود. بنابراین تحدب زیاد قرنیه یا عدسی چشم و دیدن تصاویر ناواضح هم به عنوان یکی دیگر از علل نزدیک بینی چشم بیان میشود.
خوب است بدانید در بعضی از موارد مجموعهای از عواملی که گفتهشد باعث نزدیک بینی یا مایوپیا در فرد میشود.
Myopia مایوپیا به طور معمول از کودکی شروع می شود و در صورت نزدیک بین بودن والدین احتمال ابتلا به بیماری در کودک بیشتر میشود. در بیشتر موارد، نزدیک بینی در اوایل بزرگسالی (حدود 25 سال) تثبیت می شود؛ اما گاهی با افزایش سن هم ممکن است بیماری همچنان پیشرفت کند.
علائم نزدیک بینی که باید به آنها توجه کنید
اگر نزدیک بین باشید، معمولا هنگام دیدن تابلوهای جادهای و به طورکلی اشیای دور با مشکل مواجه میشوید اما در مقابل به راحتی میتوانید اشیای در فاصلهی نزدیک را مشاهده کنید و بدون مشکل به خواندن یا کار با رایانه مشغول شوید.
توصیه پزشکی: افراد نزدیک بین با نمره زیر 3 دیوپتر برای جلوگیری ازافزایش نمره چشم بهتر است هنگام کار نزدیک(زیر 70 سانتی متر) عینک خود را بردارند.
سردرد، خستگی؛دوبینی و چشم درد از دیگر علائم و نشانههای نزدیک بینی هستند. همچنین احساس خستگی در هنگام رانندگی یا ورزش هم میتوانند نشاندهندهی نزدیک بینی اصلاح نشدهباشند.
حتی اگر عینک یا لنز استفاده می کنید، در صورتیکه هر یک از علائم گفتهشده را تجربه نمودید، بهتر است با اپتومتریست یا چشم پزشک تماس بگیرید و برای معاینهی چشم اقدام کنید. چرا که ممکن است به نسخه و لنز قویتری احتیاج داشتهباشید.
جدیدترین روش درمان نزدیک بینی چشم چیست؟
نزدیک بینی را می توان با عینک ، لنزهای تماسی یا جراحی انکساری(لیزیک؛لازک؛اسمایل یا دیگر روش ها) اصلاح کرد.
۱- عینک: عینک افراد نزدیکبین دارای شمارهی منفی است، هر قدر این شماره بالاتر باشد، نزدیکبینی فرد هم بیشتر است.
اگر نزدیک بینی چندان پیشرفته نباشد، شما میتوانید فقط در مواقع خاصی مثل تماشای فیلم، دیدن تخته سیاه و یا رانندگی از عینک یا لنز استفاده کنید. البته با پیشرفت بیماری ممکن است مجبور شوید به شکل دائم با استفاده از عینک یا لنز دیدتان را اصلاح کنید.
عدسی های آنتی رفلکس، انتخابهای مناسبی برای عینکهای نزدیکبین هستند. همچنین میتوانید از عدسی فتوکرومیک هم استفاده کنید، به این ترتیب تا حدی نیاز شما به عینک آفتابی از بین میرود و از چشمانتان در مقابل اشعه uv محافظت میکنید.
۲- جراحی: نوع دیگر درمان متداول برای نزدیک بینی جراحی انکساری است. با کمک جراحی احتمالا دیگر نیازی نیست از عینک یا لنز استفاده کنید و یا میزان استفادهی شما به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
جراحی انکسار با لیرز اگزایمر و به دو روش لیزیک و prk انجام میشود.
نکته: حدود 30% افراد بعد از جراحی انکساری(لیزیک، لازک و...) برگشت نمره و هاله بینی در شب و خشکی چشم را تجربه می کنند.
سایر روش ها
1-Prk: در روش prk، لیزر با برداشتن یک لایه از قرنیه آنرا مسطح تر میکند و در نتیجه پرتوهای نور در جای صحیح خود بر روی شبکیه متمرکز میشوند
2-لیزیک: در روش جراحی لیزیک که رایجترین نوع جراحی انکساری است؛ با کمک لیزر، مقداری از قرنیه را برمیدارند و سپس فلپ(لایهی سطحی) را به حالت اولیه خود باز میگردانند.
3- لنز ارتوکراتولوژی: ارتوکراتولوژی یکی از روشهای غیرجراحی برای درمان نزدیک بینی یا myopia است. در این روش شما میتوانید با استفاده از نوعی لنز سخت شکل قرنیهتان را به صورت موقت تغییر دهید. برای این کار کافی است لنزها را از شب تا صبح داخل چشمتان بگذارید و بخوابید و صبح آنها را از چشم خارج کنید. به این ترتیب قرنیهی شما میتواند شکل جدید را حفظ کند و در طول روز به راحتی میتوانید بدون نیاز به عینک و یا لنز به فعالیتهای روزمره بپردازید و دید خوبی داشتهباشید.
ارتوکراتولوژی و استفاده از لنز تماسی سخت GP با نام (corneal refractive therapy (CRT شناخته میشود و میتواند نزدیک بینی خفیف تا متوسط را درمان کند. هر دو روش برای افرادیکه شرایط عمل جراحی را ندارند، یا برای عمل لیزیک بسیار جوان هستند، مناسب است.
4- کاشت لنز: لنزهای قابل کاشت که به عنوان IOL phakic شناخته میشوند یکی دیگر از گزینه های جراحی برای اصلاح نزدیک بینی هستند.
کاشت لنز معمولا برای افرادی با ویژگیهای زیر مناسب است:
الف- افرادی که مبتلا به نزدیک بینی پیشرفته(نمره چشم بسیار زیاد) هستند.
ب- افرادیکه مبتلا به نزدیک بینی هستند اما به دلیل نازکتر بودن قرنیه نسبت به حالت طبیعی نمیتوانند از سایر عملهای جراحی انکساری مثل لیزیک استفاده کنند.
IOL phakic یا لنزهای قابل کاشت، دقیقا مثل لنزهای سخت عمل میکنند با این تفاوت که لنزهای قابل کاشت به طور دائمی در چشم قرار میگیرند و دیگر نیازی به نگهداری ندارند. IOL phakic بر خلاف لنزهای مورد استفاده در درمان آب مروارید، جایگزین عدسی سالم چشم نمیشوند و فقط به بهبود دید کمک میکنند.
چگونه نزدیک بینی را کنترل کنیم؟
با شیوع بیشتر نزدیک بینی، راهحلهایی برای کنترل مایوپیا در دوران کودکی ارائه شدهاست. از جملهی این راهحلها میتوانیم به استفاده از لنزهای سخت RGP، عدسی تدریجی و استفاده از عینکهای دودید(دوکانونی) یا تدریجی (پروگرسیو) برای کودکان اشاره کنیم.
بر اساس آزمایشات جدید استفاده از قطرهی آتروپین با دوز کم میتواند روند پیشرفت نزدیک بینی را در کودکان سن مدرسه، آهستهتر کند. نکتهی قابل توجه در این آزمایشها بروز عوارض جانبی کمتر در هنگام استفاده از دوز پایین دارو نسبت به دوزهای بالاتر آتروپین است. البته بسیاری از کودکان هم نسبت به قطرهی آتروپین واکنش مناسبی نشان نمیدهند.
همچنین مطالعهی دیگری که در سال ۲۰۱۷ در انجمن اپتومتری آمریکا ارائه شد، نشان داد که استفاده از عدسی دودید(دوکانونی) ، در مقایسه با عدسی تک دید میزان پیشرفت نزدیک بینی را در کودکان بین ۸ تا ۱۲ سال کاهش می دهد.
از طرف دیگر پیشرفت نزدیک بینی در کودکانی که از عدسی پروگرسیو(چندکانونی) استفاده میکنند، نسبت به کودکانی که از عدسی تکدید(تک کانونی) استفاده میکنند، آهستهتر است. بر این اساس عدسی پروگرسیو(چنددید) با طراحی خاص، پیشرفت مایوپیا را در یک سال ۵۹ درصد ، در دو سال ۵۴ درصد و در سه سال ۵۲ درصد نسبت به عدسی تک دید(تک کانونی) کاهش میدهد.
پل چمبرلین، مدیر ارشد تحقیقات بالینی در CooperVision و مسئول تحقیقات فوق میگوید:«ارتباط خوبی بین تغییر در میزان خطای انکساری و تغییر در طول کره چشم وجود دارد.»
از مایوپیای دژنراتیو یا نزدیک بینی پیشرونده چه میدانید؟
در بسیاری از موارد، نزدیک بینی یک بیماری جزیی است و خطر کمی برای سلامتی چشم ایجاد میکند. اما گاهی اوقات نزدیک بینی میتواند آنقدر پیشرونده و شدید باشد که به عنوان یک بیماری دژنراتیو شناخته شود.
نزدیک بینی دژنراتیو (Degenerative myopia که به آن نزدیک بینی بدخیم یا پاتولوژیک نیز گفته میشود) یک بیماری نسبتاً نادر است که به نظر میرسد ارثی باشد و معمولاً در اوایل کودکی شروع میشود. حدود ۲ درصد از آمریکاییها به این بیماری مبتلا هستند. نزدیک بینی پیشرونده یکی از علتهای نابینایی است(نوعی از کمبینایی که فرد در آن مجاز به رانندگی و برخی از فعالیتهای اجتماعی نیست)
در نزدیک بینی پیشرونده یا بدخیم؛ کشیدگی طول کره چشم می تواند به سرعت اتفاق بیفتد و منجر به پیشرفت سریع و شدید مایوپیا و از بین رفتن بینایی شود. خطراتی مثل بزرگ شدن بیرویه مویرگها و به دنبال آن پارگی رگهای شبکیه و خونریزی در پشت شبکیه چشم از جمله تغییرات و خطرات پیشرونده در این بیماری هستند. نزدیک بینی پیشرونده یا دژنراتیو همچنین احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش میدهد.
مایوپیا بیماری شایعی که شما آمدنش را نمیبینید
روز جهانی بینایی روزی است که در آن جهان به بینایی و نابینایی توجه بیشتری میکند و برای تصحیح دید مناسب در تمام امور زندگی تلاش میکند. امسال این روز خاص به بیماری مایوپیا و شناخت علل و علائم نزدیک بینی و توجه به جدیدترین روش درمان نزدیک بینی چشم اختصاص داشت.
شما هم میتوانید با این روز جهانی همقدم بشوید. به عنوان اولین گام اگر در دیدن اشیای دور با مشکل مواجه هستید، یا بعد از کمی رانندگی یاورزش احساس سردرد و خستگی میکنید، بهتر است با اپتومتریست تماس بگیرید. فراموش نکنید نزدیک بینی یا مایوپیا را میتوان درمان کرد و در کودکان میتوان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. همچنین چناچه شما به نزدیک بینی و دوربینی همزمان دچار شده اید لازم است مقاله مرتبط با همین موضوع را که توسط دکتر عینک ارائه شده است مطالعه فرمائید.