با انواع عمل چشم برای برداشتن عینک آشنا شوید

در این مطلب با رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع عمل چشم برای برداشتن عینک آشنا می‌شوید. این عمل‌ها شامل لیزیک، فمتولیزیک، پی‌آرکی، لازک، اپی‌لیزیک، ALK، کاشت لنز، LRI و… است. بیشتر این انواع، به‌نحوی قرنیه را تغییر شکل می‌دهند تا دید اصلاح شود. انجام این عمل‌ها بدون عوارض نیست و باید شرایط و معیارهای گوناگونی را برای آن‌ها در نظر داشت.

۱.عمل لیزیک

یکی از معروف‌ترین انواع عمل چشم برای برداشتن عینک، لیزیک است. نام کامل آن «laser in-situ keratomileusis» (ترجمه: لیزر کراتومیلئوز درجا) است. عیوب انکساری که لیزیک می‌تواند بر آن‌ها اثر داشته باشد، این موارد هستند:

1.دوربینی

2.نزدیک‌بینی

3.آستیگماتیسم

برای انجام عمل لیزیک، یک فلپ در لایه‌ی خارجی قرنیه ایجاد می‌شود. با استفاده از نوعی اسپکولوم پلک‌های چشم باز نگه داشته می‌شود. سپس اشعه‌ی لیزر برای ایجاد تغییر در بافت زیرین قرنیه به کار گرفته می‌شود. فلپ چیزی است که بین لیزیک و سایر انواع عمل چشم برای برداشتن عینک تفاوت ایجاد می‌کند. پیش از انجام جراحی لیزیک چشم، ممکن است پزشک از نوعی تصویربرداری خاص با نام «wavefront» استفاده کند. او با این کمک این تصویربرداری، می‌تواند به تصویری دقیق از قرنیه برسد. قبل از این جراحی حتما درباره پروسه‌ی عمل، باید‌ها و نباید‌های پیش، حین و پس از آن تحقیق کنید.

۲. عمل لیزیک بدون تیغه یا فمتولیزیک

در این روش از تیغه برای برش استفاده نمی‌شود. از لیزر فمتوسکند برای ایجاد فلپ قرنیه استفاده می‌شود. پس از آن قرنیه با لیزر اگزایمر تغییر شکل داده می‌شود. فمتولیزیک از نام‌های دیگری است که شاید بیشتر برای این عمل به گوشتان خورده باشد.

همچنین شما می توانید برای آگاهی از تفاوت فمتولیزیک و لیزیک، مقاله دکتر عینک در همین رابطه را از اینجا مطالعه نمائید.

۳. عمل PRKاز انواع عمل چشم برای برداشتن عینک

کراتکتومی فوتورکراکتیو (photorefractive keratectomy) از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک است. معمولا نام این عمل را به همان صورت اختصاری PRKمی‌شناسند. عیوب انکساری که با عمل چشم PRK برطرف می‌شود شامل این موارد است:

1.دوربینی

2.نزدیک‌بینی

3.آستیگماتیسم خفیف تا متوسط

پروسه‌ی آماده‌سازی بیمار برای عمل PRKمانند لیزیک است و از اسپکولوم برای باز نگه داشتن پلک‌ها استفاده می‌شود. همچنین در این عمل نیز از اشعه استفاده می‌شود. اما تفاوتی اساسی بین این دو نوع از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک وجود دارد. در PRKتغییر روی سطح قرنیه انجام می‌شود. در حالی که در لیزیک، بافت زیرین و عمیق‌تر تغییر می‌کند. پزشک ممکن است برای این نوع عمل، تصویربرداری رایانه‌ای را به کار گیرد.

۴. عمل لازک (LASEK)

این عمل نباید با لیزیک اشتباه گرفته شود. لازک درواقع مخفف laser epithelial keratomileusis و نوعی از عمل PRK محسوب می‌شود. در لیزر اپیتلیال کراتومیلئوز، یک فلپ ایجاد می‌شود. در این فلپ سلول‌های اپیتلیال با استفاده از محلول الکل شل می‌شوند. سپس با لیزر، تغییر شکل قرنیه صورت می‌گیرد. سپس فلپ با یک لنز تماسی نرم تنظیم و محکم می‌شود تا بهبودی و اصلاح دید حاصل شود. عمل لازک از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک است که برای این مشکلات مفید دانسته شده است:

1.دوربینی

2.نزدیک‌بینی

3.آستیگماتیسم

البته باید پیش از انجام هر عمل، حتما از پروسه آگاه باشید و تمام عوارض احتمالی را بدانید.

۵.اپی لیزیک (Epilasik)

 این روش به پی آر کِی و لازک هم شباهت دارد. پزشک برش نازکی از قرنیه را جدا می‌کند و سپس آن را دوباره شکل می‌دهد. این لایه ممکن است حذف یا جایگزین شود. پس از انجام عمل یک لنز تماسی نرم روی چشم قرار می‌گیرد تا بهبودی کامل شود.

۶. عمل ALK

کراتوپلاستی لاملار خودکار که به اختصار ALK نامیده می‌شود، بیشتر برای نزدیک‌بینی کاربرد دارد. این عمل را معمولا به افرادی توصیه می‌کنند که نزدیک‌بینی شدید دارند. به عبارت دیگر دید دور آنان بسیار کم است. در این نوع از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک، از لیزر استفاده نمی‌شود. برش در قرنیه ایجاد شده و لایه زیرین بازسازی می‌شود. البته در حال حاضر لیزیک جایگزین این عمل نیز شده است.

۷. عمل RLE و PRELEX

از دیگر انواع عمل چشم برای برداشتن عینک می‌توان به RLE اشاره کرد. این نام اختصاری در واقع مخفف refractive lens exchange به معنای جایگزینی لنز انکساری است. ممکن است نام‌های دیگری از آن چون PRELEX، CLE (جایگزینی لنز شفاف) و PLR را بشنوید. از این عمل در درمان مشکلات زیر استفاده می‌شود:

1.آب‌مروارید

2.دوربینی شدید

3.نزدیک‌بینی شدید

روش RLE به این صورت است که پزشک برشی در لبه‌ی قرنیه شما ایجاد می‌کند. لایه‌ی طبیعی عدسی شما برداشته می‌شود و به جای آن یک لنز پلاستیکی کاشته می‌شوند. گفته می‌شود برای افرادی که دچار نازکی قرنیه و خشکی چشم هستند این عمل پاسخ‌گو است. ممکن است در خصوص تأثیر این عمل بر آستیگماتیسم پرسش در ذهن مخاطبان عزیز ایجاد شود. باید گفت RLE به‌تنهایی برای رفع این مشکل کافی نیست. بهترین عمل چشم برای برداشتن عینک در آستیگماتیسم ترکیب لیزیک با RLE است.

و اما PRELEX عبارت از عمل جایگزینی لنز برای رفع پیرچشمی است. زمانی که انعطاف‌پذیری چشم کاهش می‌یابد، یا دچار پیرچشمی می‌شوید. برای انجام این عمل پزشک لنز طبیعی چشم شما را برداشته و یک لنز چندکانونی را جایگزین می‌کند. درواقع همان مراحل RLE انجام می‌گیرد و به دید دور و نزدیک کمک می‌کند.

۸. اینتاک یا ICR

در این نوع از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک، باز هم باید برشی در قرنیه ایجاد شود. سپس دو قطعه‌ی هلالی شکل در لبه‌ی خارجی قرینه قرار می‌گیرد. این قطعه‌ها سبب می‌شوند قرنیه صاف شود و اصلاح دید صورت گیرد. بیماری‌های چشمی و عیوب بینایی زیر قابل درمان با اینتاک یا ICR هستند:

1.نزدیک‌بینی

2.کراتوکونوس

3.قرنیه با شکل نامنظم (که سبب نازک شدن قرنیه و اختلال دید می‌شود.)

البته این توضیح لازم است که امروز از ICR دیگر برای نزدیک‌بینی استفاده نمی‌شود. زیرا این مشکل بینایی با عمل‌های لیزری جایگزین، برطرف می‌شود. اما برای دو مورد مذکور دیگر همچنان کاربرد دارد.

 ۹. عمل LCL یا کاشت لنز داخل چشمی فاکیک (Phakic Intraocular Lens Implants)

یکی از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک، کاشت یا ایمپلنت لنز است. کاربرد این روش درمانی برای افرادی است که نزدیک‌بینی آنان را نمی‌توان با لیزیک و PRK درمان کرد. در این روش، پزشک برشی در لبه قرنیه ایجاد می‌کند. سپس کاشت لنز را روی عنبیه انجام می‌دهد. همچنین ممکن است آن را پشت مردمک چشم قرار دهد. برخلاف عمل RLE، در این عمل لنزهای طبیعی چشم جایگزین نمی‌شوند و در جای خود می‌مانند.

۱۰. عمل LRI یا AK

برش آرام‌کننده‌ی عضلانی (Limbal Relaxing Incision) هم‌معنای کراتوکومی آستیگماتیک یا AK است. این عمل لیزری نیست. بلکه جراحی برای اصلاح آستیگماتیسم است. شما زمانی دچار آستیگماتیسم می‌شوید که چشم شما به جای این‌که کاملا گرد و کروی باشد، دارای منحنی‌های ناسازگار است.

در این نوع از انواع عمل چشم برای برداشتن عینک، پزشک یک برش در شیب‌دارترین قسمت قرنیه ایجاد می‌کند. این کار به شل شدن عضله چشم در آن قسمت کمک می‌کند. درنتیجه شکل کروی چشم بازمی‌گردد. ممکن است LRI به تنهایی یا به صورت ترکیبی با سایر عمل‌های چشم صورت گیرد. از جمله این عمل‌ها می‌توان لیزیک و پی‌آرکِی را نام برد.

عوارض انواع عمل چشم برای برداشتن عینک

عمل‌هایی که ذکر کردیم، ممکن است نتایج خوب مستندی داشته باشند. اما هیچ‌یک بدون عوارض نیستند.

برخی مواردی که به عنوان عوارض عمل های چشم معرفی گزارش شده‌اند به این قرار است:

1.عفونت چشم

2.تأخیر در بهبودی

3.تصحیح کمتر یا بیشتر از حد لازم و نیاز به جراحی دوم

4.در برخی موارد، بدتر شدن دید نسبت به پیش از عمل

5.تیرگی بیش از حد قرنیه

6.اثر هاله در مکان‌های کم‌نور یا حین رانندگی در شب

7.ایجاد تصویر دوم در ناحیه‌ی درمان نشده‌ی قرنیه

8.آسیب یا از دست دادن فلپ قرنیه

9.همچنین عمل چشم نسبت به لنز تماسی و عینک هزینه بیشتری را به شما تحمیل میکند. 

کدام یک از انواع عمل چشم مناسب است؟

برای فهمیدن اینکه چه عمل چشمی برای ما مفید است پزشک باید باید به شرایط و معیارهای گوناگونی در این باره توجه داشته باشد.

۱.سن

مادامی‌که با افزایش سن، میزان بینایی ما تغییر می‌کند، ممکن است عمل‌های مناسب نیز تغییر کنند. بیشتر عمل‌ها برای بزرگسالان سودمند است و افراد زیر ۱۸ سال نمی‌توانند تحت آن قرار گیرند. با این حال ممکن است در افراد مسن نیز مناسب نباشند.

۲.بیماری و شرایط خاص

علاوه بر شرایط سنی باید به برخی معیارهای دیگر هم دقت کرد. شرایط یا بیماری خاص می‌تواند در این مورد اثر سوء داشته باشد. برای مثال:

1.اگر فردی به دیابت مبتلاست، بهبودی دیرتر صورت می‌گیرد. شاید بهترین عمل چشم برای برداشتن عینک در چنین افرادی، لازک یا پی آر کی باشد.

2.فرد با گلوکوم کنترل نشده نمی‌تواند گزینه‌ای مناسب برای عمل‌های لیزری چشم باشد.

3.دیدیم که بیشتر انواع عمل چشم برای برداشتن عینک با اشعه انجام می‌شود. بنابراین خانم‌های باردار نباید تحت هیچ‌کدام قرار گیرند.

۳.سبک زندگی و نیازهای شغلی

سبک زندگی در انتخاب نوع اصلاح بینایی تأثیر دارد. مثلا در مشاغلی چون خیاطی، کار با وسایل ظریف مثل طلا و جواهر یا ساعت‌سازی و… دید نزدیک مهم است. در حالی‌که کاربران رایانه به دیدی در فاصله‌ی متوسط نیاز دارند و برای خلبانان دید دور مهم است.

بنابراین چندان مهم نیست که جدیدترین عمل چشم برای برداشتن عینک کدام است. زیرا لزوما ممکن است برای شما کارساز نباشد.

توصیه دکتر عینک درباره انواع عمل چشم برای برداشتن عینک

نتیجه‌بخش‌ترین عمل‌های چشم در گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال صورت می‌گیرند. برای افراد زیر ۱۸ سال که در حال رشد هستند هیچ‌یک از این عمل‌ها توصیه نمی‌شود. زیرا فرم چشم در جریان رشد تغییر می‌کند و دید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد بالای ۴۰ سال نیز باید بسیاری از موارد و احتمالات را با پزشک متخصص خود بررسی کنند.

حتی در رده سنی طلایی نیز ممکن است این عمل‌ها عوارض داشته باشد. جدیدترین عمل چشم برای برداشتن عینک ممکن است برای شما نتیجه‌ی مطلوب را نداشته باشد. حتی ممکن است بازهم نیازمند استفاده از عینک یا لنز تماسی باشید. این درحالی است که بخشی از بافت قرنیه شما نیز از به خاطر عمل از بین رفته است.

توصیه‌ی دکتر عینک این است که تا جایی که امکان دارد از عینک و لنز استفاده کنید. این ابزارها قابل تغییر و جایگزینی هستند. ضمنا بافت قرنیه شما را نیز از بین نمی‌برند. (نویسنده)

پرسش و پاسخ

1.چندنوع عمل چشم وجود دارد؟ دسته‌بندی‌ها در این خصوص متفاوت است. برخی دسته‌بندی‌ها کلی‌تر و برخی جزئی‌تر هستند. می‌توان گفت بیش از ده نوع عمل چشم معرفی شده است.

2.آیا انواع عمل چشم برای برداشتن عینک بهتر از استفاده از عینک و لنز است؟ برای سلامت بیشتر چشم‌ها توصیه می‌شود تا حد امکان از عینک و لنز استفاده شود. اگر ناچار به انجام عمل هستید حتما شرایط را با مشورت متخصصین بسنجید.

3.کدام شرایط در انجام عمل چشم باید مورد توجه قرار گیرد؟ مهم‌ترین این شرایط، رده سنی، بیماری خاص یا وضعیت بارداری و نیز سبک زندگی و شغل هستند.

4.کدام نوع اشعه لیزر برای عمل چشم استفاده می‌شود؟ با توجه به نوع عمل متفاوت است. ممکن است لیزر اگزایمر یا فمتو و … استفاده شود. می‌توانید اطلاعات لازم را پیش از عمل از پزشک دریافت کنید.