با خارش چشم چه کنیم؟
خارش یکی از مشکلات آزاردهنده در چشم ها، این عضو حساس و حیاتی شناخته می‌شود. علل و عوامل خارش و سوزش چشم متعدد است. به همین دلیل راه‌هایی متفاوت برای درمان آن پیشنهاد می‌شود. پس پیش از آن‌که به دنبال روش‌های درمانی باشیم باید بدانیم خارش چشم از چیست. برای یافتن پاسخ، با این مقاله از دکتر عینک همراه باشید.
دلایل عمده خارش چشم
دلایل بی‌شماری برای خارش و سوزش چشم وجود دارد اما هشت دلیله که در ادامه مطرح می شوند، شایع‌ترین و پرتکرارترین‌ها هستند. شما نیز باید ابتدا دلیل عارضه را بشناسید و سپس با برطرف کردن آن از سوزش و خارش چشم رهایی یابید.
خارش چشم آلرژیک (حساسیتی) فصلی
نخستین موردی که در میان عوامل ایجاد ناراحتی و خارش در چشم شایع‌تر است، حساسیت‌های فصلی است. بسیاری از افراد از بدو تولد یا از مقطعی در زندگی خود به این حساسیت دچار می‌شوند. بارزترین نشانه‌ی حساسیت فصلی آن است که عوارض و علائم حساسیتی تقریبا در یک زمان مشخص از سال تکرار می‌شود. از معروف‌ترین آلرژی‌های فصلی، حساسیت بهاری است. پس اگر به دنبال درمان خارش چشم در بهار هستید، باید به فکر درمان یا پیشگیری از شدت آلرژی باشید. ماده‌ی هیستامین، ترکیبی است که سلول‌های دفاعی در برابر مواد مضر و حساسیت‌زا تولید می‌کنند. این ماده سبب علائم التهابی از جمله خارش و سوزش در چشم می‌شود.
ممکن است این پرسش پیش آید که اگر ایجاد خارش در چشم ها در اثر عوامل دیگر، همزمان با بهار شد، چاره چیست؟ حساسیت فصلی معمولا همراه با علائم دیگر نظیر عطسه و آب‌ریزش بینی است. چنان‌چه این علائم را ندارید اما خارش در چشم شما را می‌آزارد، علت را می‌توانید در موارد بعدی جست‌وجو کنید. البته فراموش نکنید که همیشه مراجعه به چشم‌پزشک یا اپتومتریست در اولویت است.
حساسیت چند ساله
برخی از حساسیت‌ها که ایجاد خارش چشم می‌کنند، حالت فصلی ندارند. ممکن است در هر زمانی از سال به علائم آلرژیک دچار شوید. بیشترین علل ایجاد این حساسیت، گردوغبار، کپک‌ها و قارچ‌ها، شوره حیوانات خانگی و مانند آن است. همچنین برخی مواد در خانه‌ی شما می‌توانند حساسیت‌زا باشند. مثلا شاید به برخی انواع شوینده‌های سر و صورت حساسیت دارید. یا ممکن است در صورت استفاده از لنزهای تماسی، به محلول لنزی که استفاده میکنید، حساسیت داشته باشید. برای بررسی این موضوع می‌توانید مدتی شوینده‌های قبلی را عوض کنید و از شوینده‌های ملایم‌تری استفاده کنید. یا هر چیز دیگری که فکر میکنید در محیط به آن حساسیت دارید، دور کنید. اگر سوزش در چشم هایتان همچنان پابرجا بود، محلول لنزتان را بررسی کنید.
حساسیت به محرک‌های موجود در هوا
برخی از افراد به مواردی چون دود (به‌ویژه دود اگزوز دیزل) یا برخی عطرها و خوش بوکننده‌ها حساسیت نشان می‌دهند. تا حد امکان بهتر است در معرض این عوامل حساسیت‌زا قرار نگیرند. البته خیلی وقت‌ها قرار گرفتن در محیط‌هایی که این موارد وجود دارد، اجتناب‌پذیر نیست. مثلا نمی‌توان از خودروهای اجتناب کرد یا دود را در فضای پر ترافیک استشمام نکرد. همچنین گاهی شرکت کردن در میهمانی‌ها یا مکان‌های عمومی توأم با قرار گرفتن در معرض انواع عطرهاست.
برای مقابله با خارش چشم در این نوع حساسیت می‌توان از قطره‌های چشمی تسکین‌دهنده استفاده کرد. همچنین می‌توان از دستمالی مرطوب و خنک روی چشم‌ها با پلک بسته کمک گرفت تا التهاب کمتر شود.
خارش چشم در اثر عفونت
چشم‌ها اعضایی حساس هستند که تحت تأثیر ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها دچار عفونت می‌شوند. سوزش چشم می‌تواند یکی از نشانه‌های عفونت باشد. عفونت‌های چشمی خود انواعی دارند که دو مورد از آن‌ها شایع‌تر هستند:
1.از شایع‌ترین عفونت‌های چشم، التهاب ملتحمه یا چشم صورتی است. علت این نامگذاری آن است که سفیدی چشمی که به این عفونت دچار شود، به رنگ صورتی درمی‌آید.
2.یووِئیت نوع دیگری از عفونت‌های شایع چشمی است. این عفونت همراه با التهاب در عنبیه (بخش رنگی چشم) است. حساسیت به آفتاب علاوه‌بر خارش در چشم می‌تواند از نشانه‌های این عفونت باشد.
3.عفونت‌های چشمی قابل درمان هستند. اما اگر اقدام به موقع برای آن‌ها صورت نگیرد، می‌توانند منجر به کاهش دید و عوارضی دیگر چون گلوکوم و آب‌مروارید شوند.
خشکی و خارش چشم
خداوند در چشمان ما ماده‌ای طبیعی به نام اشک قرار داده است. این ماده ترکیبی از آب، چربی و موکوس است. این ترکیب چشم‌ها را باطراوت و مرطوب نگه می‌دارد. خشکی چشم ممکن است به دلایل گوناگونی رخ دهد:
1.پیری
2.بیماری دیابت
3.بیماری آرتوئید روماتوئید
4.داروهای ضد افسردگی
5.داروهای کاهش فشارخون
6.داروهای پیشگیری از بارداری
7مواد ضد تنگی نفس
8.قرار گرفتن در معرض هوا یا باد خشک و کم‌رطوبت
خارش چشم در اثر خستگی
باید مراقب چشم‌های خود باشید. خیره ماندن زیاد به صفحه‌ی رایانه و دستگاه‌های دیجیتال از موارد اصلی ایجاد خستگی چشم است. همچنین مطالعه به مدت طولانی در جایی که نور مناسبی ندارد، می‌تواند ایجاد خستگی کند. رانندگی به‌ویژه در شب یا مدت طولانی در روز از دیگر عوامل ایجاد این حالت است. خستگی معمولا با خارش چشم همراه می‌شود. گرمای داخلی یا تهویه هوا نیز می‌تواند همراه با احساس خستگی، تحریک و سوزش در چشم باشد.
استفاده از لنزهای تماسی
اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید، باید استانداردها و اصول استفاده را رعایت کنید. نگه داشتن لنز به مدت طولانی در چشم یا عدم تعویض به موقع سبب سوزش چشم می‌شود. شب‌ها باید حتما لنزها را خارج کنید. همچنین حتما سایر توصیه‌های لازم را در خصوص نحوه مراقبت از لنز جویا شوید و انجام دهید.
بلفاریت و خارش چشم ها
عارضه التهاب پلک‌ها تحت عنوان بلفاریت شناخته می‌شود. علت آن مسدود شدن غدد چربی در قاعده‌ی مژه‌ها است. گاهی تنها با تمیز نگه داشتن چشم می‌توان این مشکل را برطرف کرد. عوارض بلفاریت شامل سوزش چشم همراه با تورم و آب‌ریزش است. بلفاریت معمولا خطر کاهش بینایی را در پی ندارد اما می‌تواند به التهاب ملتحمه مزمن بیانجامد.
خارش چشم و کرونا
خارش و سوزش چشم ها از ابتدای شیوع ویروس کرونا تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین ترس‌ها شده است. علائم ناشی از ویروس کووید۱۹ بسیار به علائم التهاب ملتحمه در چشم، برخی آلرژی‌ها و نیز چشم صورتی نزدیک است. اما باید دانست کووید منجر به خارش چشم و حالت آب‌ریزش که در زمان آلرژی رخ می‌دهد، نمی‌شود. از دیگر موارد تفاوت بین آلرژی با کرونا، تب است.
اگر التهاب و سرخی چشم‌ها بدون بالا رفتن درجه بدن رخ داده، احتمالا تنها یک التهاب باشد. سایر علائم کرونارا نیز در نظر داشته باشید:
1.تنگی نفس
2.درد یا فشار در قفسه سینه
3.مشکلات گوارشی مثل اسهال یا تهوع
4.احساس گیجی
5.از دست دادن بویایی و چشایی
و …
مهم است که آرامش داشته باشید. برای برطرف شدن تردیدهای خود به پزشک مراجعه کنید و از حدس و گمان‌های بیهوده یا هر اقدام دیگر خودداری کنید.
خارش چشم در کودکان و نوزادان
خارش و سوزش چشم کودکان نیز می‌توانند علل و عوامل گوناگونی داشته باشد. برخی از آن‌ها ممکن است این مشکل را عنوان کنند اما غالبا به دلیل سرگرمی‌هایی که دارند، متوجه آن نیستند. بیشتر مواقع می‌توانید از این‌که چشم خود را زیاد با دست می‌مالند، متوجه خارش چشم در کودکان شوید. همچنین ممکن است چشم‌هایشان سرخ باشد یا پلکشان متورم شود. علل آن می‌تواند آلرژی، بلفاریت، التهاب ملتحمه ویروسی یا باکتریایی، خشکی چشم، خستگی چشم و … باشد. در هر صورت برای رفع مشکل هرچه زودتر باید به پزشک مراجعه کنید.
خارش و سوزش چشم نوزادان نیز با همین نشانه‌ها قابل تشخیص است. اگر متوجه شدید نوزاد بیش از حد دست به چشم می‌مالد یا چشم‌هایش سرخ و اشکی است، باید علل آن را بررسی کنید. گاهی اوقات نیز در چشم نوزاد ترشحات چسبناک زرد یا سبز دیده می‌شود. این ترشحات در اثر عفونت ایجاد می‌شود. اگر التهاب ملتحمه سبب ناراحتی چشم او باشد، معمولا هر دو چشم درگیر می‌شوند. در هر صورت باید کودک را نزد پزشک عمومی یا متخصص ببرید.
معمولا در مواردی که علت خارش در چشم آلرژی است، روش‌های درمان کلی آلرژی، به تسکین ما کمک می‌کند. از نخستین کارهایی که برای درمان این مشکل ناشی از حساسیت انجام می‌شود، اجتناب از موارد حساسیت‌زا است.
پیشگیری از خارش ناشی از حساسیت
افرادی که با قرار گرفتن در معرض باد دچار حساسیت می‌شوند، می‌توانند هواشناسی را پیگیری کنند. همچنین در معرض وزش مستقیم باد‌های مصنوعی قرار نگیرند. افرادی که دچار حساسیت فصلی شبیه همین مشکل در بهار می‌شوند، بهتر است در اوایل صبح و پایان شب در خانه بمانند. بیشترین درصد وجود گرده گل در هوا در این ساعات است. همچنین بهتر است پنجره‌ها را نیز ببندند و کولرهایی که هوای بیرون را به داخل می‌آورد، استفاده نکنند.
استفاده از عینک از هر نوع (طبی، آفتابی و..) می‌تواند چشم‌ها را از ورود گرده‌ها تا حد زیادی حفظ کند. این افراد باید از محیط‌های پر گرد و غبار اجتناب کنند. همچنین لباس‌ها، پرده‌ها و ملحفه‌های موجود در منزل را در فواصل زمانی کوتاه‌تری بشویند یا تعویض کنند. همچنین حیوانات خانگی را از اتاق خواب دور نگه دارید. بهتر است آن‌ها فضای مخصوص خود را داشته باشند.
روش‌های درمان خارش چشم
پیش از هرچیز باید این هشدار را داد که باید از هرگونه خوددرمانی بپرهیزید. داروهای ضد حساسیت که توسط پزشک تجویز می‌شود، متنوع هستند. همچنین در موارد عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. قطره‌های شست‌وشوی چشم می‌تواند به درمان خارش چشم کمک کند. همچنین برای درمان خشکی و خارش چشم، گاه اشک مصنوعی تجویز می‌شود. قطره‌های حاوی کتوتیفن می‌توانند تا ۱۲ ساعت علائم آلرژی را برطرف کنند. برای آن‌که مشکل چشم‌ها تشدید نشود، به هیچ‌وجه چشم خود را با دست نمالید. همچنین می‌توانید با خنک کردن، قدری از التهاب، ناراحتی و خارش چشم بکاهید.
جمع بندی مقاله خارش چشم
با عمده‌ترین علل و عوامل ایجاد خارش چشم و روش‌های درمان آن آشنا شدیم. بهترین اقدام برای سلامتی، همیشه پیشگیری و عمل به توصیه‌های بهداشتی است. در صورت ابتلا به عارضه حتما به پزشک و متخصص مراجعه کنید.
