مضرات نور خورشید برای چشم و اهمیت عینک آفتابی
نور خورشید دارای فوایدی برای بدن است اما در رابطه با چشم‌ها وضعیت خاص است. در حقیقت به نظر می‌رسد مضرات نور خورشید برای چشم بیش از فواید آن باشد. در این مقاله تأثیر نور خورشید بر چشم را بررسی می‌کنیم و می‌گوییم برای مقابله با آن چه باید کرد.
چشم در معرض نور خورشید
اشعه‌ی فرابنفش خورشید به میزان زیادی در نور آفتاب وجود دارد و به زمین تابیده می‌شود. این اشعه قدرتمند سوای عوارض پوستی، صدمات جبران‌ناپذیری به چشم وارد می‌کند. وقتی از آسیب این اشعه صحبت می‌کنیم، موضوع بسیار خطیر و جدی است. علت آن است که آسیب اشعه UV (فرابنفش) به چشم، تجمعی است. یعنی آسیب‌ها و اثرات سوء در مقاطع مختلف زندگی روی هم جمع می‌شود. آن‌گاه ممکن است تأثیری دائمی و برطرف‌نشدنی بر بینایی بگذارند.
اشعه فرابنفش از اشعه‌های نامرئی است که سه طول موج عمده دارد: UVA، UVB و UVC. از میان این سه موج، UVC توسط جو زمین فیلتر می‌شود. اما UVA و UVBاز این فیلتر عبور می‌کنند. مضرات نور خورشید برای چشم ناشی از این دو اشعه است. «UVB» نمی‌تواند به شبکیه نفوذ کند و بیشتر توسط قرنیه جذب می‌شود. اما «UVA» از قرنیه به عدسی و شبکیه چشم انتقال می‌یابد.
مضرات نور خورشید برای چشم در کوتاه مدت
فوتوکراتیتیز و فوتوکانژکتیویتیز
فوتوکراتیتیز عبارت از التهاب در قرنیه (بخش گنبدی شکل در جلوترین قسمت چشم) است. فونوکانژکتیویتیز به حالتی گفته می‌شود که کانژکتیوا ملتهب می‌شود. کانژکتیوا در حقیقت غشای مخاطی جلوی کره چشم و داخل پلک‌هاست. هردوی این التهاب‌ها در اثر اشعه ماوراء بنفش خورشید ایجاد می‌شوند و از مضرات نور خورشید برای چشم هستند. عامل این دو التهاب اشعه UVB است.
قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش به میزان زیاد و طولانی‌مدت برخی آسیب‌ها برای چشم دارد که کوتاه مدت هستند.
◄ چگونه از فوتوکراتیتیز و فوتوکانژکتیویتیز پیشگیری کنیم؟
هردو التهابی که از آن صحبت کردیم در شرایطی ایجاد می‌شوند که به نور خورشید به‌طور مستقیم نگاه شود. همچنین اگر انعکاس نور از برف، شن و ماسه یا آب به چشم برسد رخ می‌دهد. نگاه کردن به نور جوشکاری نیز همین حالت را ایجاد می‌کند. این التهابات بسیار دردناک و آزاردهنده هستند و ممکن است یک تا دو روز طول بکشند. ما معمولا مستقیم به نور خورشید نگاه نمی‌کنیم و چشم‌هایمان در معرض آن قرار نمی‌گیرد. اما بازتاب اشعه خورشید از برف و سطوح دیگر موردی است که اجتناب از آن دشوار است. پس باید از عینک آفتابی مناسب و استاندارد استفاده کنیم.
احساس وجود ریگ در چشم
این حالت در اثر نوعی سوختن در قرنیه پدید می‌آید که جدی‌تر و دائمی‌تر از التهاب است. در چنین شرایطی بیش از حد نیاز به پلک زدن احساس می‌شود و چشم آبریزش زیادی دارد. قرار گرفتن در معرض نور لامپ ناراحتی ایجاد می‌کند. این حالت همچنین با تورم چشم و تاری دید همراه است. احساس وجود ریگ در چشم به‌همراه عوارضی که گفته شد، از مضرات خورشید برای چشم در حالت کسوف است. به دلیل آن‌که در شرایط خورشیدگرفتگی، نور مرئی کمی احساس می‌شود، افراد راحت‌تر به خورشید نگاه می‌کنند. این کار با غفلت از اشعه‌های نامرئی مانند فرابنفش است که تاثیر منفی بر چشم دارد.
مضرات نور خورشید برای چشم در بلند مدت
ناخنک از مضرات نور خورشید برای چشم است که برای افرادی که مدت طولانی در معرض UV هستند رخ می‌دهد. این عارضه معمولا از گوشه‌ی داخلی چشم (سمتِ بینی) شروع می‌شود. البته گردوغبار نیز می‌تواند این مشکل را ایجاد کند. ناخنک از بیماری‌های بدون درد است. اما به مرور با گسترش در سراسر قرنیه می‌تواند برای بینایی مشکل ایجاد کند. همچنین ممکن است افراد مبتلا به آن برای استفاده از لنز مشکل داشته باشند. امکان برطرف کردن ناخنک با جراحی وجود دارد. ضمنا عارضه‌ای خوش‌خیم و غیرسرطانی است.
پینگوئکولا (Pingueculae)
عارضه دیگری است که شبیه به ناخنک است اما با آن تفاوت دارد. این مشکل به صورت ضایعه‌ای زرد یا سفید رنگ در گوشه داخلی چشم خود را نشان می‌دهد. ممکن است Pingueculae به ناخنک تبدیل شود اما به خودی‌خود روی قرنیه رشد نمی‌کند. رشد این عارضه می‌تواند تحت تأثیر نور خورشید برای چشم رخ دهد. همچنین ممکن است در اثر تماس گردوغبار و باد پیشرفت کند. Pingueculae همانند ناخنک، خوش‌خیم و غیرسرطانی است.
سرطان سلول‌های سنگفرشی ملتحمه (Squamous cell cancers of the conjunctiva)
از پرخطرترین مضرات نور خورشید برای چشم این نوع سرطان است. تومورها در این سرطان رشد کند دارند اما می‌توانند سبب نابینایی شوند. این تومورها مانند گره در جلوی چشم پدیدار می‌شوند.
سرطان پوست اطراف چشم
اشعه ماورای بنفش برخی تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم روی پوست پلک و اطراف چشم می‌شود. مقصود از تومور خوش‌خیم تومورهایی هستند که گسترش پیدا نمی‌کنند. اما تومورهای بدخیم گسترش می‌یابند و سرطانی محسوب می‌شوند. بنابراین معاینه دائم آن‌ها توسط پزشک لازم است.
دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون یا واکنش استحاله‌ای ماکولا، یعنی حالتی که به تدریج به ماکولا آسیب می‌رساند. به این ترتیب، فرد دچار تاری دید می‌شود و بینایی به تدریج از دست می‌رود. آسیب به ماکولا بیشتر در اثر اشعه UVA رخ می‌دهد.
عینک آفتابی بهترین دافع آسیب‌های نور خورشید
عینک‌های آفتابی باید wraparound شده باشند تا از نور مضر آفتاب و اشعه‌های UV جلوگیری کنند. محافظت در برابر اشعه UV ارتباطی به میزان تیرگی رنگ شیشه عینک آفتابی ندارد. برای اطمینان از این محافظت باید به برچسب مخصوص آن توجه کنید. در عینک‌هایی که بیشتر جنبه زیبایی و فشن دارند، معمولا این محافظت جدی گرفته نمی‌شود. البته شیشه‌های تیره در هر صورت از آزار تابش خیره کننده که به ویژه هنگام رانندگی ضرورت دارد، می‌کاهند.
مضرات نور خورشید برای چشم و اهمیت رنگ عینک آفتابی
سبز، خاکستری و قهوه‌ای، بهترین رنگ‌ها برای عینک آفتابی هستند. البته کارکرد آن‌ها تا اندازه‌ای باهم متفاوت است.
1.لنزهای خاکستری بیشتر مناسب محافظت در برابر تابش خیره کننده هستند. همچنین به این دلیل که رنگ‌ها را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند، برای رانندگی گزینه‌های مناسبی هستند. زیرا راننده باید رنگ واقعی چراغ‌های هشدار دهنده و تابلوهای راهنما را ببیند.
2.لنزهای سبز می‌توانند در روزهای ابری مفید باشند.
3.لنزهای قهوه‌ای در واضح کردن جزئیات و ممانعت از تابش خیره کننده تأثیر بهتری دارند.
عینک آفتابی پلاریزه
برای محافظت از چشم در برابر بازتاب نور از برف، آب و شن و ماسه می‌توان از عینک پلاریزه استفاده کرد. این عینک‌ها هنگام اسکی، قایق‌سواری و موج‌سواری و به طورکلی برای حضور در سواحل مناسب‌ترند.
عینک طبی و آفتابی
می‌توانید از اپتومتریست خود بخواهید پوشش ضد اشعه UV را برای مضرات نور خورشید برای چشم به عینک شما اضافه کند. اگر از عینک فتوکرومیک استفاده میکنید، بهتر است از کارشناس درباره میزان مقابله آن با UV سوال کنید. اگر پوشش کافی ندارد، بهتر است از عینک آفتابی استاندارد ضد اشعه ماورای بنفش استفاده کنید. تا زمانی که عینک طبی wraparound نشده باشد، از چشم‌ها و پوست اطراف آن‌ها در برابر اشعه UV محافظت نمی‌کند.
توصیه‌های تکمیلی برای محافظت از چشم در برابر خورشید
1.تا حد امکان در ساعات بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر بیشتر در سایه بمانید . در این ساعات روز خود را ترجیحا در معرض آفتاب مستقیم قرار ندهید.
2.از کلاه‌های لبه پهن یا سایه‌بان‌ها برای محافظت بیشتر استفاده کنید. این وسایل می‌توانند روی صورت و چشم‌های شما سایه ایجاد کنند.
3.از لامپ آفتابی، تخت‌ها و اتاق‌های برنزه کننده اجتناب کنید. این فضاها همان میزان آسیب ماورای بنفش در فضای طبیعی را دارند.
4.حتی در روزهای ابری عینک آفتابی را فراموش نکنید زیرا اشعه‌ها می‌توانند از ابرها نیز عبور کنند.
فواید نور خورشید برای چشم
تا اینجا فقط از مضرات نور خورشید برای چشم گفتیم و به فواید آن اشاره نکردیم. فعالیت در فضای باز هم در روحیه و هم در سلامت جشم مؤثر است. بنابراین نباید خود را در خانه حبس کرد. اگر از چشم‌ها در برابر اشعه‌های مضر محافظت کنید، می‌توانید از فواید نور خورشید برای چشم و بدن بهره ببرید.
لازم است حتما مقداری نور طبیعی دریافت کنید تا خوابتان تنظیم شود. این دقیقا به خاطر نقشی است که سلول‌های حساس به نور در چشمان ما در چرخه خواب و بیداری دارند. هرچه سن افزایش یابد، استعداد بی‌خوابی نیز در افراد بیشتر می‌شود. به همین علت خصوصا به سالمندان توصیه می‌شود حتما مدت زمانی از روز را بیرون از منزل بگذرانند.
اگر بچه‌ها ساعاتی در فضای باز باشند، به پیشگیری از وقوع نزدیک‌بینی در آن‌ها کمک می‌کند. به‌طور کلی ورزش برای سلامت تمام بدن از جمله چشم مفید است. پس بچه‌ها را با رعایت اصول محافظت از چشم دربرابر اشعه فرابنفش به فضای باز ببرید.
با مضرات نور خورشید برای چشم و نقش مهم عینک آفتابی ضد UV در برابر آن آشنا شدیم. همچنین فواید نور خورشید برای چشم را نیز دانستیم. برای تهیه یک عینک آفتابی استاندارد، به مشورت با کارشناسان نیاز دارید. دکترعینک در زمینه انتخاب و خرید عینک آفتابی مناسب در خدمت شما عزیزان است.
