مشکلات و بیماری های چشم نوزادان
بعد از متولد شدن نوزاد، سلامتی او دغدغه اصلی همه خانواده‌هاست. یکی از مشکلات رایجی که نوزادان پس از تولد دچار آن هستند، مشکلات و بیماری های چشم نوزادان است که می‌تواند برای خانواده‌ها خبر بدی باشد. اما شناخت و در مرحله بعد جلوگیری از پیشروی این بیماری‌ها و مشکلات می‌تواند نقش تعیین‌کننده در درمان و بهبودی نوزاد داشته باشد.
در این مطلب ما برای آشنایی کلی شما با این مشکلات چشمی در نوزادان، مهم‌ترین آنها را بررسی و معرفی می‌کنیم.
مشکلات و بیماری های چشم نوزادان شامل چه مواردی است؟
همان‌گونه که از به دنیا آمدن فرزند خود خوشحال و شاد هستید، باید به فکر سلامتی عمومی او هم باشید. متاسفانه در بسیاری از موارد نوزادان با برخی مشکلات از جمله مشکلات چشمی به دنیا میآیند که شناخت این بیماری‌ها می‌تواند در آینده او بسیار تاثیرگذار باشد.
در ادامه ما به معرفی چند مشکل رایج چشمی در نوزادان می‌پردازیم و خانواده‌ها می‌توانند با شناخت مشکلات و بیماری های چشم نوزادان، روند درمان را سرعت ببخشند و از بدتر شدن وضع جلوگیری کنند.
تنبلی چشم
تنبلی چشم یکی از مشکلات چشمی رایج نوزادان در بدو تولد است. در واقع این مشکل وضعیتی است که در آن یک یا هر دو چشم نوزاد به خاطر عوامل مختلفی که باعث عملکرد غیرطبیعی قسمت بینایی مغز انسان می‌شود، بینایی طبیعی و عادی ندارند.
این امر ممکن است باعث ضعیف شدن چشم و مشکلات بینایی طولانی مدت در نوزاد شود. در صورتی که تنبلی چشم به موقع تشخیص داده شود، به درمان واکنش خوبی نشان می‌دهد. درمان این مشکل شامل استفاده از عینک، چشم‌بند، قطره چشم و گاهی هم جراحی است.
آستیگماتیسم، دوربینی و نزدیک‌بینی
این سه بیماری یا عیوب انکساری، شایع‌ترین مشکلات چشمی در کودکان و بزرگسالان هستند و اغلب به دلیل مشکلات در سطح چشم ایجاد می‌شوند که مانع از تمرکز صحیح نور روی شبکیه چشم می‌شوند. این مشکلات هم در صورت تشخیص به موقع، قابل رفع هستند.
ریزش اشک بیش از حد
یکی از مشکلات و بیماری های چشم نوزادان، ریزش اشک چشمان آنها است. این بیماری در دوران کودکی اغلب بلافاصله پس از تولد مشاهده می‌شود؛ اما این امکان وجود دارد که بعد از گذشت مدتی از تولد هم دیده شود.
اگر این بیماری در دوران شیرخوارگی نوزاد تشخیص داده شود، اغلب اوقات به دلیل مشکلات سیستم تخلیه اشک است. این نوع پارگی به طور معمول در ۶ تا ۱۲ ماهگی به طور خود به خود بهبود می‌یابد و درمان می‌شود. درمان پزشکی این مشکل در نوزادان شامل ماساژ کیسه اشک چشم و استفاده از قطره‌های چشمی است. اما در صورت تداوم این پارگی، ممکن است نیاز به جراحی سیستم تخلیه اشک باشد. سایر علل نادر ریزش اشک در دوران کودکی شامل گلوکوم کودکان و بیماری‌های سطح چشم است.
دوبینی
دوبینی یا دید دوگانه معمولا ناشی از ناهماهنگی چشم‌ها یا استرابیسم است که باعث می‌شود فرد یک شی را در دو مکان مختلف به طور همزمان ببیند. همچنین شی را ممکن است به صورت افقی، عمودی یا مورب جابجا دید. دوبینی می‌تواند ناشی از شرایط مختلفی باشد و باید در زمان شروع، ارزیابی و تشخیص داده شود. درمان دوبینی شامل استفاده از عینک مخصوص، جراحی استرابیسم یا تزریق بوتاکس است.
بیماری‌های ژنتیکی
بسیاری از مشکلات و بیماری‌های چشمی ریشه ژنتیکی دارند. این بیماری‌ها اغلب ارثی هستند و اغلب اعضای دیگر خانواده نیز به این بیماری مبتلا شده‌اند یا همچنان درگیر آن هستند. در چنین مواردی که بیماری چشمی ارثی شناخته می‌شود، ارزیابی و تشخیص زودهنگام آن مهم است.
آب مروارید نوزادان
از دیگر مشکلات و بیماری های چشم نوزادان می‌توان به آب مروارید اشاره کرد. آب مروارید در واقع کدر شدن یا تیرگی عدسی طبیعی چشم است. بسته به اندازه و محل، آب مروارید ممکن است در عبور نور به شبکیه اختلال ایجاد کند و باعث تاری دید نوزاد شود.
آب مروارید به طور معمول در افراد مسن رخ می‌دهد، اما این احتمال وجود دارد که در بدو تولد یا در دوران کودکی هم رخ دهد. تشخیص و درمان زودهنگام آب مروارید در نوزادان و کودکان خردسال به منظور بازگرداندن رشد بینایی طبیعی ضروری است. ناحیه سفید در مردمک چشم و ناهماهنگی چشم می‌تواند نشانه‌های آب مروارید باشد.
آب مروارید کودکان که به طور قابل توجهی دید نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نیاز به جراحی دارد. همچنین بیماران نیاز به درمان با عینک و انواع لنزهای تماسی دارند. اغلب، آب مروارید کودکان منجر به درجاتی از تنبلی چشم و همچنین استرابیسم می‌شود.
گلوکوم
گلوکوم وضعیتی است که با فشار بالا در داخل چشم همراه است. این فشار می‌تواند به عصب بینایی که برای بینایی نوزاد حیاتی است، آسیب برساند و در نتیجه بینایی دائمی را هم تحت تاثیر قرار دهد و گاه آن را از بین ببرد.
گلوکوم در نوزادان بیماری نادر است و ممکن است در بدو تولد یا در دوران کودکی ظاهر شود. علائم و نشانه‌های گلوکوم کودکان شامل کدر شدن قرنیه، ریزش اشک، پلک زدن مکرر، حساسیت به نور و قرمزی چشم است.
افتادگی پلک
پتوز یا افتادگی پلک فوقانی هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد. این بیماری هم ممکن است در بدو تولد در نوزاد به وجود بیاید و هم در دوران کودکی رخ دهد. بیماری‌های عصبی نیز می‌توانند آن را تحریک کرده و وضع را تشدید کنند.
افتادگی پلک ناشی از ضعف در عضله‌ای است که پلک را بالا می‌برد. افتادگی پلک، مانع از عبور نور به شبکیه در پشت چشم می‌شود و همچنین ممکن است آستیگماتیسم قابل توجهی ایجاد کند که تصویری تار در چشم آسیب‌دیده ایجاد می‌کند. این شرایط باعث تنبلی چشم می‌شود و در صورت عدم درمان، ممکن است دید دائمی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از روش‌های درمانی معمول و مناسب این مشکل جراحی است.
رتینوپاتی نارس
رتینوپاتی نارس (ROP) بیماری چشمی است که در برخی از نوزادان نارس به وجود می‌آید. این مشکل در نتیجه رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی در شبکیه ایجاد می‌شود. ROP بیماری پیشرونده است و با تغییرات خفیف شروع می‌شود و گاهی اوقات تا تغییرات شدید و تهدیدکننده بینایی پیشرفت می‌کند. اکثر نوزادان مبتلا به ROP خود به خود بهبود می‌یابند، اما برخی مواقع تغییرات شدیدی ایجاد می‌شود که نیاز به لیزر درمانی یا تزریق دارو به چشم دارند.
عوارض ROP ممکن است شامل استرابیسم، نزدیک بینی، آب مروارید و در موارد شدید نابینایی ناشی از جدا شدن شبکیه باشد. نوزادان نارس در معرض خطر ROP در بیمارستان شناسایی می‌شوند و روند درمان آنها شروع می‌شود.
انحراف چشم
یکی دیگر از مشکلات و بیماری های چشم نوزادان انحراف چشم آنها است. استرابیسم یا انحراف چشم اصطلاحی است برای ناهماهنگی چشم‌ها که در آن چشم ممکن است به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین چرخیده شود.
انحراف چشم در کودکان می‌تواند منجر به تنبلی چشم هم شود و در صورت تاخیر در درمان باعث از دست دادن دائمی بینایی خواهد شد. بزرگسالان و کودکان با سن بیشتر اغلب دوبینی را هم تجربه می‌کنند. بسته به نوع و علت استرابیسم، درمان ممکن است شامل عینک، لنز، جراحی، تزریق بوتاکس یا درمان‌های دیگر باشد.
کلام پایانی
آشنایی با مشکلات و بیماری های چشم نوزادان به خانواده‌ها کمک می‌کند که در درمان بیماری نوزاد خود به بهترین شکل عمل کنند.
در مقاله ما مهم‌ترین و رایج‌ترین این مشکلات را بررسی و معرفی کردیم. همواره به معاینه مرتب نوزاد خود طی بازه زمانی که پزشک او تشخیص می‌دهد اهمیت دهید و در صورت وجود هرگونه مشکل، به بهترین شکل آن را مدیریت کرده و روند درمان را جدی دنبال کنید. در صورتی که مشکل چشمی نوزاد خود را پیگیری نکنید، ممکن است باعث از دست رفتن بینایی کامل او شوید.
سوالات متداول
۱-آیا ممکن است بیماری‌های چشمی نوزاد به دلیل عوامل ارثی باشد؟
بله، یکی از دلایل اصلی این مشکلات، ریشه داشتن آن در سایر اعضای خانواده است. بنابراین اگر سابقه بیماری‌های چشمی در خانواده را دارید، بهتر است بیشتر پیگیر مشکلات چشمی نوزاد خود باشید.
۲-چگونه می‌توان از مشکلات چشمی نوزادان جلوگیری کرد؟
اغلب این مشکلات در همان بدو تولد به وجود میآیند و راهی برای جلوگیری از آنها وجود ندارد؛ اما می‌توان با تشخیص به موقع بسیاری از این مشکلات را به خوبی درمان کرد.
۳-در چه صورت مشکلات چشمی نوزادان موجب نابینایی می‌شود؟
اگر در ابتدا این مشکلات به نحوی باشند که به خودی خود بینایی نوزاد را تحت تاثیر قرار دهند، نمی‌توان روش پیشگیری برای آن متصور شد؛ اما اگر مشکلات قابل درمان باشند، اما جدی گرفته نشوند و زمان درمان آنها به تعویق بیفتد، ممکن است بینایی نوزاد را از بین ببرند.
