اپتومتریست رضاکارخانه_ملیکا برزویی - ۰۲ بهمن ۱۴۰۱

تیروئید چشمی چیست و درمان آن چگونه صورت می‌گیرد؟

تیروئید چشمی یکی از انواع بیماری‌های چشم است که به اختلال در سیستم ایمنی بدن مربوط می‌شود. این بیماری سبب التهاب ماهیچه‌ها و بافت اطراف چشم می‌شود. دکتر عینک در این مقاله به‌طور مفصل درباره چیستی تیروئید چشم، علل و زمینه‌های، علائم و درمان بیماری توضیح می‌دهد.

بیماری تیروئید چشمی چیست؟

بیماری تیروئید چشم ناشی از نوعی اختلال در سیستم ایمنی بدن است. این بیماری را همچنین ممکن است با نام گریوز (Graves) یا گواتر چشمی و گریوز حدقه‌ی چشم (Graves’ orbitopathy) بشناسید. ابتلا به تیروئید چشمی نشانه‌ی این است که سیستم ایمنی در فرد مبتلا درست عمل نمی‌کند. این امر به التهاب در ماهیچه‌ها و بافت‌های اطراف چشم منجر می‌شود. می شود.

نشانه‌ها و علائم تیروئید چشمی چیست؟

بیماری تیروئید چشم می تواند علائم و عوارض زیادی ایجاد کند. برخی از عوارض، خفیف و برخی دیگر جدی هستند. رایج‌ترین عارضه این است که فرد در چشم احساس خشکی و وجود ریگ می کند. ممکن است چشم دچار تورم شود تا حدی که حالت بیرون‌زدگی پیدا کند. تیروئید چشمی همچنین بر دید تأثیر می گذارد. از دیگر علائم تیروئید چشمی که البته موردی نادر است، از دست دادن بینایی است.

همچنین ممکن است این علائم را مشاهده کنید:

1.سرخی در قسمت سفیدی چشم

2.احساس تحریک

3.درد و سوزش (به دلیل ناتوانی در پلک زدن کامل)

4.احساس فشار

5.آب‌ریزش چشم

6.دوبینی

7.حساسیت به نور

درمان کامل و مطلقی برای تیروئید چشمی وجود ندارد. البته درمان هایی وجود دارد که می تواند علائم و عوارض بیماری را کاهش دهد و از بینایی محافظت کند. فرد مبتلا به تیروئید چشمی به حمایت‌های بهداشتی، روانی و اجتماعی نیاز دارد.

معرفی تیروئید چشمی

چه عوامل و دلایلی سبب بیماری تیروئید چشم می شود؟

سیستم ایمنی بدن را در برابر میکروب ها و سایر مواردی که می توانند باعث بیماری شوند حفظ می‌کند. با بروز بیماری چشمی تیروئید، بدن بافت خود را در داخل و اطراف چشم به عنوان یک مهاجم خارجی اشتباه می گیرد. بنابراین، سیستم ایمنی بدن سلول هایی به نام آنتی بادی ارسال می کند. این آنتی‌بادی‌ها به چربی، ماهیچه‌ها و سایر بافت‌های داخل و اطراف چشم حمله می‌کنند. متخصصان هنوز نمی‌توانند با یقین بگویند چه چیزی باعث این پاسخ ایمنی در برخی افراد می شود. پژوهشگران در حال بررسی تمام علل هستند.

کاسه یا مدار چشم شما، ناحیه ای در جمجمه است که کره چشم در آن نشسته است. سلولهای ایمنی می توانند باعث التهابی شوند که باعث ورم ماهیچه ها، چربی و سایر بافت‌های این ناحیه می شود. این وضعیت چشم‌های شما را دچار برآمدگی می‌کند. ممکن است تورم به حدی باشد که فرد نتواند چشم خود را ببندد. ناتوانی در بستن پلک می‌تواند به مشکلات دیگر از جمله زخم قرنیه بیانجامد.

چه افرادی مستعد بیماری تیروئید چشمی هستند؟

این بیماری اغلب در افرادی که درچار پرکاری تیروئید هستند، رخ می‌دهد. افراد دارای تیروئید کم‌کار به ندرت ممکن است این بیماری چشمی را تجربه کنند. البته پدید آمدن آن در افراد دارای سطح تیروئید طبیعی نیز غیرممکن نیست.

تیروئید چشمی به ‌طور کلی شیوع بالاتری در زنان نسبت به مردان دارد. میانگین سنی برای همه بیماران 43 سال و دامنه آن بین 8 تا 88 سال است. افراد بالای پنجاه سال مستعدتر هستند.

علائم تیروئید چشم

تیروئید یا گواتر چشمی با بیماری گواتر چه ارتباطی دارد؟

بیماری گواتر یا گریوز، یک اختلال سیستم ایمنی است. در نتیجه‌ی آن بدن به غده‌ی تیروئید حمله کند. این حمله باعث می شود غده، هورمون تیروئید اضافی تولید کند.

بیماری گریوز یا گواتر، علت و عامل تیروئید چشمی محسوب نمی شود. اما این دو بیماری می‌توانند تقریبا هم‌زمان در فرد ظاهر شوند. این به آن علت است که بافت اطراف چشم ممکن است پروتئین‌هایی مشابه غده تیروئید داشته باشد.

مبتلایان به گواتر باید بدانند در صورت همراهی برخی عوامل خطر دیگر شانس ابتلا به تیروئید چشمی در آنان افزایش می‌یابد. برخی از موارد تشدید کننده را بشناسید:

- خانم هستید؛

- سیگار می‌کشید؛

- عوامل ژنتیکی خاصی دارید؛

- تحت درمان با Radioiodine یا RAI هستید.

درمان بیماری تیروئید چشمی نیز با آنچه برای بیماری گریوز ارائه می‌شود، متفاوت است. مشکلات چشمی حتی می تواند بعد از درمان تیروئید خود را نشان دهد.

استمرار این بیماری در هر فردی متفاوت است. ممکن است فرد دچار التهابی شود که از شش ماه تا دو سال طول می‌کشد. به گفته برخی کارشناسان دیگر نیز این مدت زمان یک تا سه سال است. حتی ممکن است بعد از کاهش تورم، تأثیرات آن روی چشم تا حدی ماندگار باشد.

معاینات تشخیصی تیروئید چشمی

برای ارزیابی وضعیت بینایی و تغییرات در بافت‌های اطراف چشم، چندین آزمایش وجود دارد. چشم‌پزشک انتظار می‌رود این آزمایشات و بررسی‌ها را انجام دهد:

1.آزمایش بینایی کلی

2.آزمایش بینایی رنگ

3.زمینه‌های بینایی

4.اندازه‌گیری پلک‌ها

5.اندازه‌گیری فشار چشم

6.بررسی اعصاب بینایی

7.در برخی مواقع نیز عکس لازم است.

درمان تیروئید چشمی

درمان بیماری تیروئید چشم در دو مرحله انجام می شود. مرحله اول شامل درمان تیروئید چشمی فعال است. این دوره فعال ممکن است دو تا سه سال طول بکشد. تا زمانی که وضعیت پایدار نشود، نیاز است بیمار تحت به نظارت دقیق باشد. این مرحله برای حفظ بینایی و یکپارچگی قرنیه و همچنین برای دوبینی در صورت اختلال در عملکرد روزانه دارد.

اگر بیماری تیروئید چشم تازه تشخیص داده شده است، چشم‌پزشک ممکن است از فرد بخواهد که به متخصص غدد یا متخصص داخلی مراجعه کند. علت این ارجاع بررسی سطح هورمون است.

داروها

چنان‌که گفتیم، درمانی برای این بیماری به صورت مطلق وجود ندارد. اما برخی داروهای استروئیدی و ضد التهاب مانند پردنیزون می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند. اشعه رادیواکتیو می‌تواند شدت این بیماری را زیاد کند پس باید از آن اجتناب کنید.

پزشک می‌تواند علاوه بر داروهای ضد التهاب، روش‌هایی خانگی برای تسکین تورم و تسکین چشم‌ها پیشنهاد دهد. قطره یا پماد به کاهش خشکی سوزش چشم کمک خواهد کرد. همچنین ممکن است برخی که مشکل باز ماندن پلک دارند، از پوشش مخصوص برای پوشاندن چشم در شب استفاده کنند.

بیماری چشمی

جراحی و روش‌های دیگر

اگر داروها کفایت نکند، ممکن است نیاز به جراحی باشند. پزشک ممکن است برداشتن غده تیروئید بیش از حد فعال را دستور دهد. البته در مرحله فعال و التهابی معمولا عمل انجام نمی‌گیرد. زیرا بافت‌ها مدام در حال تغییر هستند و وضعیت پایداری ندارند.

اگر فرد دچار دوبینی باشد، ممکن است عینک به دید او کمک کند.

درمان در مرحله غیرفعال در اکثر موارد مادام‌العمر ادامه می یابد. این درمان تیروئید چشمی همچنین شامل اصلاح تغییراتی دائمی است که ایجاد شده‌اند و باعث بروز مشکل می‌شوند. جراحی‌هایی ممکن است برای اصلاح دوبینی و کاهش انقباض انجام شود.

یادآوری می‌کنیم. درمان بیماری تیروئید چشم با درمان گواتر متفاوت است. مشکلات چشمی شما حتی می تواند بعد از درمان تیروئید خود را نشان دهد. به همین دلیل است که درمان غده تیروئید نیز اگرچه مهم است، اما تیروئید چشمی را بهبود نمی بخشد. این دو بیماری دوره های جداگانه خود را طی می کنند و لزوماً همزمان رخ نمی دهند.

رسیدن به نتیجه‌ی بهتر چگونه ممکن است؟

رسیدن به نتیجه‌ی بهتر، نیازمند همکاری یک تیم از این پزشکان است:

1.پزشک مراقبت‌های اولیه

2.متخصص مراقبت از چشم (چشم پزشک یا بینایی سنج)

3.پزشکی که اختلالات سیستم هورمونی را درمان می کند (متخصص غدد)

4.مشاور بهداشت روانی

آیا تیروئید چشمی باعث نابینایی می شود؟

اکثر افراد مبتلا به تیروئید چشمی فقط علائمی خفیف دارند. احتمال نابینایی انکار نمی‌شود اما بسیار کم است. در واقع، از بیمارانی که علائم جدی دارند، حدود 3 تا 5 درصد ممکن است دچار کاهش بینایی شود.

بافت‌های متورم عصب بینایی را تحت فشار قرار می‌دهند. عصب بینایی راه ارتباطی بین چشم و مغز است تا پیام بینایی را منتقل کند. هنگامی که این عصب فشرده شود، دید دچار مشکل می‌شود. ممکن است دید رنگ غیر طبیعی شود یا نورها کمتر از حد معمول به نظر برسند. درنتیجه وضوح بینایی کاهش می‌یابد.