تست بینایی چشم برای لنز تماسی شامل آزمایشات ویژه‌ای است که در روند عادی بینایی‌سنجی انجام نمی‌شود.
اگر از علاقه‌مندان استفاده از لنز تماسی هستید، یا در حال حاضر لنز دارید و می‌خواهید نمره آن را به‌روزرسانی کنید، حتما زمانی که نزد چشم‌پزشک یا اپترمتریست می‌روید این مساله را به او یادآوری کنید تا آزمایشات لازمه برای نمره و قطر لنز را روی چشم‌هایتان انجام دهد.
توجه داشته باشید که وقتی همزمان تست بینایی می‌دهید و برای لنز و قطر آن هم چشم‌هایتان مورد آزمایش قرار می‌گیرند هزینه کمتری را متقبل خواهید شد. یعنی بهتر است نزد همان متخصصی که تست معمولی داده‌اید، تست لنز هم بدهید تا یک آزمایش دو بار تکرار نشود و پول بیشتری لازم نباشد که هزینه کنید.
هنگام اندازه کردن لنز تماسی باید منتظر چه چیزی باشیم؟
در طول تست بینایی عمومی، با استفاده از نمودار چشمی وضوح بینایی چشم‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرد. همچنین تعدادی آزمایش برای اطمینان از سلامت چشم و عملکرد صحیح آنها نیز انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا لنز تماسی یا عینک به اصلاح عیوب انکساری نیاز دارد یا خیر.
پس از تکمیل مراحل آزمایش، چشم پزشک با استفاده از همه اطلاعاتی که بدست آورده، اندازه مناسب لنز تماسی برای چشم شما را اعلام می‌کند.
البته ممکن است پزشک در مورد سبک زندگی و فعالیت‌های روزانه شما هم سوالاتی بپرسد تا بر اساس آنها مشخص کند که آیا مثلا دوست دارید با کمک لنز تماسی رنگ چشم‌های خود را هم تغییر دهید یا خیر. یا مثلا سبک زندگی شما آیا طوری است که باید در طول شب لنز به چشم داسته باشید؟ یا آیا باید از لنزهای یک بار مصرف و روزانه استفاده کنید؟
همچنین ممکن است پزشک در مورد مزایای لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز (RGP or GP) هم برایتان صحبت کند و این آگاهی را به شما بدهد که این لنزها در مقایسه با لنزهای نرم از وضوح دید بیشتری برخوردار هستند.
پس از آزمایشات مختلفی که پزشک روی چشم‌ها انجام می‌دهد، مشخص می‌کند که آیا مشکلات بینایی مربوط به سن دارید یا خیر. برخی از افراد پس از ۴۰ سالگی دچار پیرچشمی می‌شود. به این مفهوم که وضوح دید آنها کاهش می‌کند و نمی‌توانند سوژه‌های نزدیک یا نوشته‌ها را به‌راحتی ببینند و بخوانند.
برای درمان پیرچمشی احتمالا چشم‌پزشک لنزهای تماسی دو کانونی یا چند کانونی را به مراجعه‌کننده پیشنهاد می‌دهد. البته لنز مونوویژن هم گزینه دیگری است که به واسطه آن یکی از چشم‌ها برای نزدیک‌بینی و چشم دیگر برای دوربینی اصلاح می‌شوند.
اندازه گیری لنز تماسی چگونه است؟
همانند کفش که در هر فردی متفاوت است، لنز تماسی هم برای چشم‌های مختلف اندازه متفاوتی باید داشته باشد.
اگر انحنای لنز تماسی بسیار کم و تقریبا صاف باشد، یا برای چشم‌های فرد زیاد از حد شیب داشته باشد، بدون شک آن فرد احساس ناراحتی خواهد داشت و لنز تماسی به چشم او آسیب وارد خواهد کرد.
از دیگر مسایل مربوط به اندازه کردن لنز تماسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اندازه‌گیری قرنیه چشم
از ابزاری موسوم به کراتومتر برای اندازه گیری میزان انحناء (خمیدگی) سطح جلویی و شفاف چشم یعنی همان قرنیه چشم استفاده می‌شود.
کراتومتر انعکاس‌های نوری که از سطح قرنیه می‌تابند را تحلیل و میزان خمیدگی قرنیه را تعیین می‌کند. این اندازه‌ها به چشم پزشک کمک می‌کند تا سایز و خمیدگی لنز تماسی را متناسب با چشم شما انتخاب کند.
از آنجا که کراتومتر فقط یک بخش کوچک و محدود از سطح قرنیه چشم را اندازه‌گیری می‌کند، بقیه اندازه‌های قرنیه چشم با استفاده از ابزار اتوماتیک دیگری به نام توپوگرافر قرنیه انجام می‌شود. توپوگرافی به معنای نقشه‌برداری است و این دستگاه همه ویژگی‌های سطح قرنیه را به طور کاملا دقیق و با جزئیات مشخص می‌کند.
این کار با اندازه‌گیری اینکه چگونه نور دستگاه روی چشم بازتاب می‌یابد صورت می‌گیرد.
یک نمونه از توپوگرافر قرنیه به این صورت است که شما پشت یک دستگاه کامپیوتری می‌نشینید، پیشانی خود را به یه نوار خمیده فلزی می‌چسبانید. نورهای دایره‌ای به چشم تابانده می‌شوند تا مورد تحلیل قرار بگیرند. کامپیوتر نقشه چشم شما را با استفاده از کنتورهای رنگی متفاوت طراحی و چاپ می‌کند.
اگر سطح قرنیه غیرطبیعی تشخیص داده شود، یعنی مثلا فرد دارای آستیگماتیسم باشد باید لنزهای تماسی مخصوص همانند لنز توریک برای او تجویز شود تا بتواند عیوب انکساری چشم را اصلاح کرده و به وضوح هر چه بیشتر بینایی کمک کند.
یک زمانی بود که فقط لنزهای تماسی سخت توانایی اصلاح آستیگماتیسم را داشتند اما اکنون لنزهای توریک در انواع روزانه، یا لنزهای چند کانونی هم – حتی به صورت رنگی – در دسترس بیماران قرار دارند.
اندازه‌گیری مردمک و عنبیه چشم
اندازه مردمک چشم نیز برای انتخاب لنز باید اندازه گیری شود. در ساده‌ترین حالت، پزشک با استفاده از کارت یا خط‌کش اندازه‌های مختلف مردمک را در مقابل چشم شما می‌گیرد تا متناسب‌ترین گزینه را انتخاب کند.
البته، دستگاه‌های اتوماتیکی نیز برای اندازه گیری مردمک چشم وجود دارد. این دستگاه اندازه دقیقی ارائه می‌دهند و همزمان می‌توانند قطر عمودی و افقی مردمک را مشخص کنند.
از همین روش برای اندازه‌گیری بخش رنگی چشم یعنی عنبیه هم استفاده می‌شود. تعیین اندازه عنبیه و مردمک برای انتخاب مناسب‌ترین لنز تماسی که به خوبی در چشم فرد بنشیند، ضروری است.
ارزیابی پرده اشک
برای تعیین اندازه دقیق و مناسب لنز تماسی باید پرده اشک هم مورد بررسی قرار گیرد. توانایی بدن برای تولید اشک را با استفاده از نوار کاغذی باریکی که به مدت ۵ دقیقه در زیر پلک زیرین چشم قرار داده می‌شود اندازه گیری می‌کنند.
میزان خیسی این کاغذ مشخص می‌کند که آیا شما خشکی چشم دارید یا خیر. اگر فرد به خشکی چشم مزمن مبتلا باشد به او توصیه می‌شود که از لنز تماسی استفاده نکند. اما در مواردی که خشکی چشم شدید نیست، می‌توان با کمک قطره‌های اشک مصنوعی ناراحتی چشم در نتیجه استفاده از لنز را از بین برد.
ارزیابی سطح چشم و تناسب لنز تماسی با آن
سلامت قرنیه چشم با استفاده از وسیله‌ای به نام بیومیکروسکوپ مشخص می‌شود. این وسیله نوری نمای بزرگ‌شده از سطح قرنیه و دیگر بافت‌ها را نمایش می‌دهد تا پزشک بتواند سلامت چشم و وجود هرگونه مشکلی را ببیند و تشخیص دهد.
در آخر هم یادآوری کنیم، اگر لنز تماسی استفاده می‌کنید باید هر سال تست بینایی بدهید و آزمایشات مخصوص کاربران لنز را نیز در همان جلسه انجام دهید تا هرگونه تغییر یا مشکل احتمالی را پزشک تشخیص داده و تجویزات لازم را صورت دهد. به همین خاطر، هزینه این کار بیشتر از یک تست بینایی‌سنجی معمولی در خواهد آمد اما در عوض سلامتی چشم‌هایتان را تضمین می‌کند.
