با آستیگماتیسم و راه‌های درمان آن آشنا شوید
قرارگیری دائمی چشم‌ها در معرض اشعه‌های مختلف، باعث شده است بیماری‌های مربوط به چشم و بینایی از شایع‌ترین بیماری‌های حال حاضر باشند. اگر شما هم در مسافت‌های دور و نزدیک دچار تاری‌دید و سایه دار دیدن نوشته ها می‌شوید، احتمالا آستیگمات هستید. این عارضه اغلب در سنین کودکی شروع می‌شود و درجات مختلفی دارد. درجات خفیف(کمتر از ۰.۵) معمولاً مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند ولی در درجات بالاتر به تشخیص و درمان نیاز است. برای شناختن ویژگی‌های آستیگماتیسم و تشخیص آن از سایر بیماری‌های چشمی همراه ما باشید.
آستیگمات شدن چشم چیست؟
آستیگمات شدن چشم یکی از بیماری‌های چشمی شایع است که معمولاً همراه با مایوپیا (نزدیک‌بینی) یا هایپروپیا (دوربینی) همراه است. این عارضه نوعی عیب انکساری می باشد و ناشی از بی‌نظمی شکل قرنیه است. این بی‌نظمی باعث می‌شود چشم نتواند نور را به طور کامل روی شبکیه متمرکز کند و در نهایت منجر به تاری دید یا سایه دار شدن نوشته ها می گردد. این مشکل ممکن است مادرزادی باشد و با افزایش سن، پیشرفت کند و شدیدتر شود.
آستیگمات چشم معمولاً باعث تاری دید و سایه دار شدن نوشته ها در تمامی فواصل(برخلاف نزدیک بینی و دور بینی که فقط تصاویر دور یا نزدیک را تار می کنند) می‌شود و با چشم درد، سردرد، جمع کردن پلک ها و سوزش چشم همراه است. این عارضه با معاینه‌ی ساده‌ی چشم قابل تشخیص است. البته این مشکل جزو بیماری‌های چشمی محسوب نمی‌شود و صرفا یک مشکل انکساری است.
چرا آستیگماتیسم به وجود می‌آید؟ دلایل ایجاد آستیگماتیسم
آستیگمات شدن معمولاً ناشی بی‌نظمی و ناهمواری شکل قرنیه است. در افراد مبتلا به این عارضه،شکل کلی قرنیه به‌صورت متقارن (مانند توپ) نیست، بلکه شکلی مانند تخم‌مرغ دارد.یعنی یکی از نصف‌النهارها منحنی‌تر از نصف‌النهار های دیگر است.
برای درک ماهیت نصف‌النهارها، جلوی چشم را مانند یک ساعت تصور کنید. خطی که ۶ و ۱۲ را به هم وصل می‌کند یک نصف‌النهار، و خطی که اعداد ۳ و ۹ را به هم وصل می‌کند، نصف‌النهار دیگر است. دو نصف‌النهار که دارای بیشترین و کمترین انحنا هستند و معمولا بر هم عمودند را، نصف‌النهارهای اصلی چشم می نامند. در برخی موارد، آستیگماتیسم بر اثر تغییر شکل عدسی داخل چشم به‌وجود می‌آید که آستیگماتیسم عدسی (لنتیکولار) نامیده می‌شود.
در هر صورت، تشخیص به‌موقع مهم‌ترین اقدام برای رفع این مشکل است. بنابراین بهتر است در اولین فرصت یک اپتومتریست چشم کودکتان را معاینه کند تا در مدرسه با مشکلات بینایی ناشی از این عارضه روبه‌رو نشود.
آشنایی با انواع آستیگمات و دسته‌بندی‌های مختلف
آستیگمات شدن به سه دسته تقسیم می‌شود:
1.آستیگماتیسم مایوپیک (نزدیک‌بین): در این نوع از آستیگماتیسم ، یک یا هر دو نصف‌النهار اصلی چشم، نزدیک‌بین هستند. (یعنی برخی از پرتوهای نور در جلوی شبکیه متمرکز می شوند)
2.آستیگماتیسم هایپروپیک (دوربین): یک یا هر دو نصف‌النهار اصلی دوربین هستند. (یعنی برخی از پرتو های نور در پشت شبکیه متمرکز می شوند)
3.آستیگماتیسم مختلط: یکی از نصف‌النهارهای اصلی نزدیک‌بین و دیگری دوربین است.
این عارضه دسته‌بندی دیگری نیز دارد؛ از دیگر انواع آستیگمات می‌توان به دو گروه منظم و نامنظم اشاره کرد:
1.در آستیگماتیسم منظم، نصف النهارهای اصلی با هم زاویه ۹۰ درجه تشکیل می‌دهند و بر هم عمود هستند. معمولا نوع منظم، شایع‌تر است و باعث می‌شود شکل ظاهری چشم حالت بیضی پیدا کند.
2.در گروه نامنظم، نصف النهارهای اصلی عمود نیستند. آستیگماتیسم نامنظم ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند، از جمله آسیب‌دیدگی چشم، زخم شدن قرنیه، جراحی چشم، کراتوکونوس (قوز قرنیه) یا هر نوع بیماری دیگری که منجر به نازک شدن تدریجی قرنیه شود.
مشکلات و عوارض آستیگمات
آستیگمات هم مانند هر بیماری دیگری، با خود عوارض مختلف و شایعی را به دنبا دارد که می‌تواند زندگی عادی فرد را هم در شرایطی تحت تاثیر قرار دهد. یکی از عوارض آستیگماتیسم آن است که در صورت عدم درمان، ممکن است فرد به تنبلی چشم هم دچار شود. اختلالات همراه آستیگمات نیز شامل دوربینی و نزدیک‌بینی است. یکی دیگر از مشکلات این عارضه، درخشان شدن نورها در شب و تاری دید است که به خصوص در هنگام رانندگی در شب ممکن است حتی باعث حوادث ناگواری نیز شود. نورهای چراغ ماشین‌های جلویی یا حتی چراغ‌های خیابان در این شرایط روی بینایی فرد تاثیر می‌گذارند و با درخشندگی شدید، باعث عدم تمرکز راننده خواهند شد.
در این جا لازم است گفته شود، بیماری قوز قرینه که یکی دیگر از بیماری‌های شایع چشمی است و در آن قرنیه فرد بیمار شکل نامنظمی به خود می‌گیرد، می‌تواند در صورت پیشرفت به آستیگمات بی‌نظم نیز منجر شود.
راه‌های تشخیص و درمان آستیگمات چشم چیست؟
این عارضه، در معاینه‌های معمولی چشم قابل‌تشخیص است و با ابزارها و تکنیک‌های تشخیص دوربینی و نزدیک‌بینی، مشاهده می‌شود. اپتومتریست می‌تواند عدسی های مختلفی را جلوی چشم بگیرد و با کمک رتینوسکوپ(نوعی چراغ قوه)، این مشکل و شدت آن را تشخیص دهد. آزمایش مخصوص تشخیص این بیماری رتینوسکوپی نامیده می‌شود.
آستیگماتیسم معمولا از طریق عینک طبی، لنزهای تماسی و یا جراحی قابل درمان است. جراحی انکساری یکی از راه‌های اصلاح این عارضه است که به‌ندرت استفاده می‌شود، چون تغییر شکل قرنیه از طریق لیزیک یا لازک، مانند هر جراحی دیگری، ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد. برگشت نمره در جراحی لیزیک ولازک در افرادی که آستیگمات هستند بیشتر از سایر افراد می باشد
لیزیک و لازک احتمال ابتلا به بیماری قوزقرنیه را چند برابر می کند.
نکته‌ی مهم در مورد این مشکل این است که باید در اولین فرصت اصلاح شود؛ همچنین افراد آستیگمات باید به‌طور منظم مورد معاینه قرار بگیرند زیرا شدت و یا محور آستیگمات به‌مرور زمان تغییر می‌کند و نسخه‌ها باید مرتب اصلاح شوند.
دلیل سایه دار دیدن اجسام
بیشتر شناورهای چشم، ناشی از تغییرات مربوط به سن هستند که با مایع شدن ماده ژله مانند (زجاجیه) داخل چشم شما ایجاد می شود. الیاف میکروسکوپی درون زجاجیه تمایل به جمع شدن دارند و می توانند سایه های کوچکی روی شبکیه ایجاد کنند. سایه هایی که می بینید شناور نامیده می شوند.
درآخر
همان‌طورکه گفتیم بهترین راه درمان و مقابله با آستگیمات چشم ، تشخیص به موقع و اقدام برای درمان است. بنابراین بهتر است با مشاهده‌ی علائم، حتی به صورت خفیف، به متخصص بینایی سنج مراجعه کنید تا عارضه‌ای که به راحتی قابل درمان است، در گذر زمان تشدید نشود.
