مشکلات تعویض عینک و عادت کردن به یک عینک جدید، درمورد عدسی‌های تدریجی بارزتر می‌شود. عینک تدریجی معمولا مورد استفاده‌ افراد بالای چهال سال و نیز افراد زیر چهل سال در شرایط خاص است. در این مقاله برخی مشکلات عینک تدریجی را که این عزیزان با آن مواجهند را بررسی کرده و راه حل هایی برای مقابله با این مشکلات ارائه می دهیم. با دکتر عینک همراه باشید.

عینک تدریجی چیست؟

عینک‌های دارای لنز پیش‌ رونده یا تدریجی برای افرادی کاربرد دارند که در دو دید دور و نزدیک، نیازمند اصلاح هستند. لنز تدریجی کمک می‌کند این افراد بتوانند بدون نیاز به تعویض عینک، کارهای نیازمند دید نزدیک، میانی و دور را بدون نیاز به تعویض مداوم عینک، انجام دهند. مثلا همزمان چیزی یادداشت کنند (نزدیک)، به صفحه‌ی رایانه (میانی) و نیز به مسافت‌های دورتر نگاه کنند. این لنز ها را چند کانونی نیز می‌نامند.

برای آن‌ که بدانید آیا مشکل بینایی شما با عینک تدریجی حل می‌شود یا خیر باید با پزشک اپتومتریست مشورت کنید. عینک تدریجی یا پروگرسیو، صورت پیشرفته‌تر عینک‌های دو و سه کانونی است. در عینک‌های دو یا سه کانونی، کانون‌ها با خط کاملا واضحی از هم جدا می‌شوند. در حالی‌ که در لنزهای تدریجی، چنین خط و مرزی دیده نمی‌شود. پس چرا افراد از مشکلات عینک تدریجی سخن می‌گویند؟

مشکلات عینک تدریجی

مشکلات عینک جدید در بیشتر مواقع امری طبیعی است زیرا باید پروسه‌ی عادت به عینک طی شود. در عینک های طبی معمولی، از یک عدسی ساده استفاده می‌شود اما در عینک‌های تدریجی یا پروگرسیو، برای نگاه کردن به فاصله‌های مختلف (نزدیک، دور و میانی) باید به نقاط مختلفی از عدسی عینک نگاه کنید، به همین دلیل، پروسه عادت کردن به مشکلات عینک تدریجی، کمی بیشتر از دیگر عینک‌ها طول می‌کشد و مشکلات عینک پروگرسیو معمولا قدری پیچیده‌تر از سایر عینک‌هاست. هر یک از این مشکلات را در ادامه بررسی می‌کنیم.

ایجاد سرگیجه

سردرد از رایج‌ترین مشکلاتی است که افراد عینکی پس از همراه شدن با عینک جدید با آنـ مواجه می شوند. از مهم‌ترین مشکلات عینک تدریجی باید به سرگیجه و سردرد اشاره کرد. قسمت پایینی در عینک تدریجی مخصوص دید نزدیک مثل کتاب، گوشی تلفن همراه و… است. درحالی‌که برای دید دور مثلا هنگام رانندگی یا پیاده‌روی باید از قسمت بالای لنز نگاه کرد.

گاهی نگاه کردن از کانون اشتباه سبب اعوجاج و تاری دید و درنتیجه سرگیجه می‌شود. پس در این مورد از مشکلات عینک پروگرسیو ابتدا نقطه دید خود را اصلاح کنید. به‌این‌صورت که سعی کنید عینک را در محل صحیحی از صورت قرار دهید. همچنین سعی کنید هنگام تعویض نقطه دید، سر را هم حرکت دهید و تنها به چرخاندن چشم اکتفا نکنید. اگر با گذشت روزها همچنان سرگیجه داشتید، بهتر است مسئله را با متخصص خود در میان بگذارید.

اعوجاج بینایی محیطی

از جمله مشکلات عینک تدریجی در ابتدای استفاده، تحریف در بینایی است. اگر در نخستین روزهای زدن عینک تدریجی دچار اعوجاج و تاری دید شدید، احتمالا این مشکل به‌زودی برطرف می‌شود. این مسئله از مشکلات عینک جدید در همه‌ی انواع آن چه تدریجی و چه غیرتدریجی است. با این تفاوت که در عینک تدریجی به دلیل وجود سه کانون، بیشتر و شدیدتر بروز می‌کند. طبق تجربه‌ی بیشتر مصرف‌کنندگان، این مشکل معمولا در عرض دوهفته برطرف می‌شود.

ادراک عمق

معمولا ما تمایل داریم هنگام مشاهده چیزی تا جایی که امکان دارد تنها چشم‌های خود را به سمت آن بچرخانیم. یعنی معمولا سر چرخیده نمی‌شود. از مشکلات عینک تدریجی این است که باید تا حدی این عادت تغییر داده شود. در عینک‌های تدریجی، بحث شیب افزایش قدرت لنز (gradient of increasing lens power) مطرح است. بنابراین دارندگان این عینک‌ها باید هنگام تغییر نقطه دید، بیشتر احتیاط کنند. تمرین و عادت کنید که هنگام نگاه کردن به چیزی، بینی شما نیز به سمت آن قرار بگیرد. تا پیش از آن‌که به این شکل نگاه کردن عادت کنید، عینک تدریجی در دید شما احساس عمق ایجاد می‌کند.

نحوه استفاده از عینک تدریجی

آموزش نحوه استفاده از عینک تدریجی درواقع این است که دید خود را برای استفاده از این عینک خاص هماهنگ کنید. یعنی هنگام کاری مثل مطالعه، نگاه به گوشی، دوخت‌ودوز، کارهای هنری دستی و … از قسمت پایین عدسی نگاه کنید. هنگام کار با رایانه باید از قسمت میانی نگاه کنید. هنگام رانندگی، پیاده‌روی یا صحبت با مخاطبانی در فاصله‌ای دورتر (مثلا حین تدریس، سخنرانی و…) نگاهتان از قسمت بالا باشد. برای برخی از افراد این تمرین و عادت نگاه کردن دشوار است اما بیشتر افراد از پس آن برمی‌آیند. با آگاهی از مشکلات عینک تدریجی می‌توانید روشن‌تر تصمیم بگیرید که این عینک برای شما مناسب است یا خیر.

مزیت‌های عینک تدریجی

عینک‌های تدریجی جدا از مشکلاتی که برای فرد ایجاد می‌کنند، دارای مزایای بسیاری نیز هستند. این عینک ها در مقایسه با عینک های طبی دیگر، برتری های فراوانی دارند که باعث محبوبیت آن ها شده است. این لنزها آزادی بیشتری در هنگام مجموعه‌ی وسیعی از فعالیت‌ها به ما می‌دهد. ضمن این‌که از نظر زیبایی نیز برتر از لنزهای دوکانونی است. البته نباید فراموش کرد اختلاف قیمت آن‌ها با عینک‌های دو و سه کانونی نسبتا زیاد است. برخی از مزیت‌های عینک تدریجی شامل موارد ذیل است:

• بهره مندی از اصلاح چند کانون دید: بسیاری از افراد را می‌بینیم که حین کار ناچارند مدام عینک خود را عوض کنند. مثلا استادی که باید هم‌زمان کتاب یا متن علمی را بخواند، پاورپوینت را پیش ببرد و به دانشجویان نگاه کند. علی‌رغم مشکلات عینک تدریجی، روشن است که با داشتن آن، نیازی به همراه داشتن دو یا سه عینک مختلف ندارید. همچنین نیازی نیست مدام یک عینک را بردارید و عینک دیگری بزنید.
• دید طبیعی و انتقال آرام: اگر با تمرین و اصلاح وضعیت نگاه کردن، مشکلات عینک تدریجی را برطرف کنید، به شما دیدی طبیعی می‌دهد. این ویژگی خصوصا در مقایسه با عینک‌های دو یا سه کانونی که دارای مرز هستند، خود را نشان می‌دهد. کانون در آن عینک‌ها به صورت ناگهانی و پرشی تغییر می‌کند. این در‌حالی است ‌که در عینک پروگرسیو، به صورت تدریجی و با انتقالی آرام رخ می‌دهد. برای مثال اگر حین رانندگی به داشبورد یا به یک تابلوی نزدیک‌تر نگاه کنید، این تغییر برای شما محسوس نیست.

• شکل ظاهری معمول: گفتیم که مرز کانون‌ها در عینک‌های دو و سه کانونی مشخص است. در عینک تدریجی این‌طور نیست یعنی شکل ظاهری لنز‌ها با لنزهای معمولی هیچ تفاوتی ندارد. این حالت مزیت مهمی است که منصفانه است در کنار مشکلات عینک تدریجی به آن اشاره شود.

رفع مشکلات عینک تدریجی

برای رفع و حل تمامی مشکلات عینک تدریجی، همه‌چیز به تمرین شخص بستگی دارد. هرچه از عینک دوری کنید، مشکلات دیرتر برطرف می‌شوند. توصیه می‌کنیم، اگر به‌تازگی عینک تدریجی گرفته‌اید، برای انجام ساده‌ترین کارها در منزل عینک بزنید. حتما حرکات تناوبی دید را در خانه هم زیاد انجام می‌دهید. مثلا حین انجام یک کار دستی یا مطالعه، تلویزیون هم تماشا می‌کنید. در چنین مواقعی سعی کنید حتما عینک تدریجی را به چشم داشته باشید.

معایب عینک تدریجی

عینک تدریجی به بیشتر افراد بالای ۴۰ سال که دچار پیرچشمی می‌شوند، توصیه می‌شود. بسیاری از افراد دیگری هم که نیاز به دو عینک یا بیشتر دارند، آن را ترجیح می‌دهند. با این جال، عدسی های عینک تدریجی، مشکلات خاص خود را دارند. مثلا با دشواری دید حاصل از عینک تدریجی جدید، رانندگی، کار پر ریسکی است. بنابراین توصیه می‌کنیم تا پیش از عادت کردن کامل به عینک تدریجی، رانندگی نکنید. این توصیه درخصوص سایر فعالیت‌هایی که دید در آن‌ها حیاتی است، صدق می‌کند. برای کار با رایانه، نیز فعالیت‌هایی که در فضای باز انجام می‌شوند، عینک تدریجی بهتر از دوکانونی است. 

جمع بندی مقاله مشکلات عینک تدریجی

در این مقاله شما را با مزیت‌ها و مشکلات عینک تدریجی آشنا کردیم. اگر قصد دارید از این عینک استفاده کنید، راه آن مراجعه به متخصص بینایی‌سنجی است. پس از  تهیه عینک حتما به توصیه‌های متخصص خود توجه کنید و تمرین‌ها را برای عادت به عینک جدید انجام دهید. دکتر عینک با داشتن تیمی متخصص و مجرب برای هر نوع مشاوره و معاینه در خدمت شما عزیزان است.